Tam 23 yıldır AKP cenderesinden geçiyoruz. Bunun ekonomiye yansımalarını dönem dönem kur çalkantıları, yüksek enflasyon, faiz tartışmaları, epey gerilerde kalmış olsa da görece istikrarlı dönemlerle doğrudan kendi yaşamlarımızda hissettik. Ancak sürenin uzunluğundan Erdoğanlı yılların ekonomisini kronolojik olarak tam bir netlikle sıralamakta, dönemselleştirmekte, gelişmelerin siyasi arka planını hatırlamakta zorluk çekiyor olabiliriz.

Ekonomist Mustafa Sönmez, “Sona Doğru AKP Erdoğan’ın 3 Devri” adlı kitabıyla tüm bu yılları, ekonomi-politik bir yaklaşımla ayrıntılı bir biçimde gözler önüne seriyor. Ekonomik-Politik derken, ekonomideki gelişmeleri aynı dönemin politik dinamikleriyle, verilen kararların sınıfsal izdüşümleriyle, AKP’nin değişen ittifak ilişkilerinin yansımalarıyla, farklı toplum kesimleri açısından seçim süreçlerinin ekonomik tercihleri nasıl belirlediğini göz önünde bulundurarak ele alan bir anlayıştan söz ediyoruz.

Değerli arkadaşım Mustafa Sönmez’e göre, 2018 seçimleriyle birlikte başlayan tek adam rejiminde Erdoğan siyaset, ekonomi ve kültürel yeniden üretimi kontrol etmekte çok zorlanıyor ve iktidarı önemli kayıplar veriyor. AKP’nin bir hükümet olmakla kalmayıp, bir “rejim” inşa süreci içinde olduğunu yaşayarak öğrendik. Bu rejimin “tek adam Erdoğan” diktatoryasına dayanan, ideolojik olarak Sünni-İslam hayat tarzını dayatan, toplumdaki farklı inanç, kültür, cins, etnik kimliklere tahammül gösteremeyen; ekonomik olarak da emek-karşıtı, piyasacı, neoliberal, kayırmacı, kamu varlığı talancısı, bölgesel emperyalist karakteri daha ilk 10 yılında netleşti ve belirli direnmelere karşın, sonraki yıllarda da topluma dayatıldı. Bu yapının daha fazla dayatma ile ayakta kalma ihtimali yüksek değil. Tüm devlet baskı ve ideolojik kurumlarını hukuksuzca kullanarak yıllardır sürdürülen bu dayatmanın toplumu çok yorduğu ama yine de umduğu gibi teslim alamadığı açıkça gözleniyor ve artık, ilerlemeden çok bir gerileme içindedir bu yapılanma.

Sönmez, 19 Mart darbe girişimi sonrası toplumun verdiği refleksi de şöyle betimliyor: Erdoğan’ın iktidarda kalmak için her şeyi yapabileceğini göstermesiyle;........

© Birgün