Minguzzi cinayetini izleyen yargı sürecinde yoğun tartışmalara yol açan suça sürüklenen çocuklar konusu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) gündemine geliyor. Çocuk hakları savunucuları ise 11. Yargı Paketi taslak çalışması ile arttırılması planlanan cezaların çocukların suça sürüklenmesinde engel olmayacağını aksine toplumdan daha da uzaklaştıracağını savunuyor.

Uzmanlara göre, çocukların suçun faili veya mağduru haline getirilmesi bir sonuç, bu sonucun ortadan kaldırılması için öncelikle süreci besleyen aileden topluma, siyasetten ekonomiye tüm kaynakların irdelenmesi gerekiyor.

Suça sürüklenmiş bir çocukluk halinin nasıl olduğunu, suç örgütlerindeki çocuk varlığını ve bu meselede bakış açısının nereden nereye evrilmesi gerektiğini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Boran Ali Mercan ile konuştuk.

Suçun öznesi olarak bir çocuktan söz etmek yerine; suça sürüklenmiş–meyletmiş bir çocukluk halinden bahsetmek gerektiğinin altını çizen Mercan, bu çerçevede dilin gerçekliği kurucu ve anlamlandırıcı gücünü hatırlatarak telaffuzun önemini belirtiyor. Bu anlamda bilinçli bir fail olarak çocuktan bahsedemeyeceğimizi vurgulayan Mercan, çocuk ve suç kelimelerinin yan yana gelme sürecini şöyle özetliyor:

“Suç, tıpkı diğer davranışlar gibi öğrenilen bir davranıştır. Çocuklar da bu davranışı çevrelerinden öğrenir. Onları saran ve kuşatan dünya; tüketim kültürü, yasa ihlallerini olumlayan tutum ve davranışları ne kadar fazla üretirse, çocukların da suç işleme eğilimi o kadar artar. Yasayı ihlal eden ya da başkasına zarar veren davranışlar, sosyal çevre ve medya dünyasında ne ölçüde olumlanırsa, bu durum çocuklar açısından o ölçüde kriminojenik bir zemin hazırlar.”

Gelişim psikolojisi açısından belirli yaş aralıkları dikkat çekiyor. 0–18 ay, 18 ay–6 yaş ve sonrasında erken adolesan dönemi olarak adlandırılan süreçte çocukların bazı sosyal beceriler ve toplumsal konvansiyonları yerleşir. Bilimsel açıdan bu süreçte çocuk, kendisinin dışında bir dünyanın var olduğunu; bu dünyanın da kendisini kapsayan kuralları ve otoritesi bulunduğunu öğrenir ve buna göre davranmayı içselleştirir."

Çocukların çetelerin içinde varlık göstermesinin nedenlerine işaret eden Mercan burada bir mekanizma işleyişi olduğunu açıklıyor:

“Burada “suç ayartısı” kavramından söz........

© Bianet