Kamuoyunda yoğun tartışmalarla ele alınan suça sürüklenen çocuklar konusu 11. Yargı Paketi taslak çalışması ile Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) gündemine gelecek. Çocuklara verilerek cezaların arttırılması önerisi de kimi çevreler tarafından kabul görse de çocuk hakları savunucuları bu görüşü desteklemiyor.

“Çocuk” ve “suç” kelimelerinin yan yana nasıl geldiğini ve bu sorunun çözümü için hangi kaynaklara dönüp bakılması gerektiğini hukuk sosyolojisi, göç ve kriminoloji alanında çalışmalar yürüten Dr. Nilay Kavur ile konuştuk.

Türkiye’de adalet sistemi içinde çocukların nasıl alındığını anlatarak konuya giriş yapan Kavur, çocuk suçluluğuna hangi dinamiklerle bakmamız gerektiğini şu ifadelerle anlatıyor:

“Çocuklar için cezai sorumluluk 12 yaşından itibaren başlar. 12-15 yaş arası cezai sorumluluk, Sosyal İnceleme Raporları aracılığıyla ve adli tıp aracılığıyla hakim tarafından sorgulanır.

15-18 yaş arası ise cezai sorumluluk mutlak kabul edilir. Sosyal Çalışma Görevlileri, çocuklarla görüşmeler yaparak, Sosyal İnceleme Raporları oluşturur ve hakimin dikkatine sunarlar. Hakimler 12-15 yaş arası bu raporlar dikkate almak zorunda olsa da, 15-18 yaş arası çocuklar için oluşturulan raporların hakim üzerindeki yaptırımları daha muğlaktır.”

Enterasan bir şekilde, kanunun 11. maddesinde belirtildiği üzere, “koruyucu ve destekleyici tedbirler”, “suça sürüklenen” ve ceza sorumluluğu olmayan çocuklar bakımından, “çocuklara özgü güvenlik tedbiri” olarak anlaşılır. Burada, bir anda, ‘koruma’ kavramı terkedilir ve ‘güvenlik tedbiri’ yani güvenlik algısı ağır basar.”

Çocuğa genel olarak toplumun güvenliğini tehdit eden birey olarak bakıldığını belirten Kavur, “Cezası kesinleşen hüküm giymiş çocuklar, “çocuk eğitimevi” adlı açık hapishaneye girerler. Burada eğitim ve çalışma (aslında çıraklık şemsiyesi altında ucuz işçilik) ön plandadır. Davası devam eden, tutuklu yargılanan çocuklar ise yüksek güvenlikli, “Çocuk ve Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları”na gönderilirler.” dedi.

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanuna dikkat çeken Kavur “ortada ironik bir durum” olduğunu şu sözlerle anlattı:

“Çocuk eğitimevlerinde disiplin suçu işleyen........

© Bianet