Suriye’nin batısında “sahil bölgesi” olarak bilinen Lazkiye ve Tartus vilayetleri ile Hama ve Humus’un kırsal bölgelerinde Alevilere yönelik 6-9 Mart’ta yaşanan etnik temizlik saldırılarını soruşturan komite, ön raporunu 22 Temmuz’da açıkladı.

Soruşturma ve Gerçekleri Araştırma Komitesi, başkent Şam’da düzenlediği basın toplantısında, 6 Mart’ta başlayan çatışmaların ardından 200 binden fazla silahlı kişinin bölgeye akın ettiğini belirtti.

Gerekçeleri “devleti desteklemek ve sahili eski rejim kalıntılarından kurtarmak” olarak açıklayan komite, bu grupların 1426 Alevi sivili katlettiğini tespit etti. Yargıya teslim edilen suçlu listesinde ise 298 isim yer alıyor.

Dört ay süren soruşturmanın sonuçlarını açıklayan Komite Başkanı Cuma el-Anzi, “Raporu, Cumhurbaşkanı’na [Ahmed eş-Şara] teslim ettik. Bundan sonraki süreci yargı takip edecek. Bizim görevimiz tamamlandı,” dedi.

Soruşturma ve Gerçekleri Araştırma Komitesi, ihlallerin sistematik olmadığını ve askeri çatışmalardan bağımsız şekilde gerçekleştiğini öne sürdü. Ancak Reuters gibi uluslararası haber ajansları, söz konusu olaylarda Savunma Bakanlığı’na bağlı yetkililerin doğrudan öldürme talimatları verdiğini aktarmıştı.

Komite ayrıca, gizlilik gerekçesiyle suçluların isimlerini açıklamaktan kaçındı. Bu durumu eleştirenler, komitenin şeffaflıktan uzak kaldığını, davayı sulandırmaya çalıştığını ve olayları iktidarın bakış açısından yansıttığını öne sürüyor.

Öte yandan, Sahil Katliamı’na ilişkin soruşturma süreci en yoğun dönem olarak öne çıksa da, olaylardan önce ve sonra da ihlallerin sürdüğü bildiriliyor. İki gün önce Tartus’ta, güvenlik güçlerinin bir kontrol noktasında Alevi bir sivilden “havlamasını” istediği, bunu reddettiği için silahın dipçiğiyle kafasına vurularak öldürüldüğü belirtildi. Tüm bu gelişmeler, yönetimin ihlalleri durdurma niyetini ve yeterliliğini sorgulatıyor. Ayrıca benzer soruşturma komitelerinin etkinliği konusunda da şüphe yaratıyor.

Komite Sözcüsü Yaser el-Ferhan, Mart ayı başlarında Lazkiye, Tartus ve Hama’da sivillere yönelik ihlaller ile kolluk kuvvetlerine ve devlet kurumlarına karşı saldırıları soruşturduklarını açıkladı.

El-Ferhan, 33 bölgeyi ziyaret ettiklerini ve toplam 938 tanıklık topladıklarını belirtti. Soruşturma sonucunda, aralarında 90 kadının bulunduğu, çoğu Alevi olan toplam 1426 sivilin katledildiği tespit edildi. “Katledilen siviller, askeri çatışmalardan bağımsız olarak ve çatışmalar bittikten sonra öldürüldü,” diyen El-Ferhan, “Sebepler ideolojik değil, intikam amaçlıydı,” ifadesini kullandı.

Komite sözcüsü ayrıca, suçlu olarak 298 kişinin kimliğini tespit ettiklerini, bunlar arasında kolluk kuvvetlerine mensup kişilerin yanı sıra sivillerin de bulunduğunu söyledi.

“Emniyet güçlerine pusular kurarak olayları başlatan, eski rejime bağlı silahlı gruplardan 265 ismi tespit ettik. Saldırılar sonucunda kolluk kuvvetlerinden 238 kişi hayatını kaybetti,” diyen El-Ferhan, güvenlik güçlerinin yetersiz olduğunu, bazı bölgelerde devletin ya etkisinin sınırlı olduğunu ya da hiç bulunmadığını ve bunun olayların bu şekilde gelişmesinde etkili olduğunu ifade etti.

El-Ferhan, komitenin katledilenlerin aileleriyle, saldırıya uğrayanlarla, bölge sakinleriyle, sivil toplum kuruluşlarıyla ve kanaat önderleriyle görüştüğünü belirtti. Ayrıca katledilenlerin defnedildiği mezarların yerinde incelendiğini, soruşturma sürecine bölgeden bir Alevi kadın hukukçu grubunun da eşlik ettiğini aktardı. Devlet yetkilileriyle ve gözaltına alınanlarla da görüşüldüğünü, soruşturma boyunca Birleşmiş Milletler’in ilgili kurumlarıyla istişareler yapıldığını söyledi.

Komite, 7, 8 ve 9 Mart tarihlerinde “geniş kapsamlı ve ağır ihlaller” tespit etti. Saldırganlar, Alevi çoğunluklu mahalle ve köylerde evlere baskın düzenledi. Bölge sakinlerine “Alevi misin?” diye sorarak onları katletti. İşkence uyguladılar, mezhepçi hakaretlerde bulundular. Evleri ve işyerlerini yağmalayıp yaktılar.

Komite bu ihlalleri ‘sistematik’ ve ‘ideolojik’ değil, ‘intikam amaçlı olarak nitelendirdi. Komiteye göre saldırganlar, “devleti desteklemek için bölgeye akın eden silahlı gruplardı; Esad rejiminin dönmesinden ve geçmişte yaşadıkları öldürmeler, işkenceler ve tecavüzlerin tekrarlanmasından korktular. Bu nedenle bu şekilde davrandılar.”

Soruşturma ve Gerçekleri Araştırma Komitesi raporunda şu........

© Bianet