Yıllardır Türkiye’de müzik dalında var olan ve günümüzde Türkçe “rap” ile birleştirilen “arabesk”in yüzyıllar öncesinden gelen farklı anlamlarını bu makalede sundum. Sosyo-kültürel açıdan Türkiye’nin karma özelliklerini de temsil eden “arabesk” denildiğinde, akla çoğu zaman hüzünlü ezgiler gelir. Oysa sanat dallarında “arabesque” farklı anlamlar taşır. Klasik müzikten resme, edebiyattan baleye kadar geniş bir alanda var olan arabesk terimi, süsleme, zarafet, fantastik, belirsizlik, kıvrımlı hatlar ve duygusal incelik anlamlarıyla kullanılır.

Klasik müzikte arabesk, biçimsel olarak süslü, kıvrak, dekoratif bir müzik eserini tanımlar. Bu formun en bilinen örnekleri arasında Claude Debussy’nin Deux Arabesques (İki Arabesk) adlı piyano eserleri yer alır. Bu iki eserdeki ezgiler, zarifçe kıvrılır, genişler ve iç içe geçer. Buradaki arabesk, Orta ve Yakın Doğu’ya (Orient) doğrudan bir gönderme değil, Doğu kültürünün süsleme estetiğinden esinlenen bir form duygusudur. Bir başka örnek, Robert Schumann’ın Arabeske in C Major, Op. 18 adlı eseridir. Schumann burada arabesk sözcüğünü, “süslenmiş ama içten gelen bir duygu akışı” anlamında kullanmıştır. Müziğin hafif, kıvrımlı yapısı, romantik dönemin zarif duygusallığını yansıtır. Türkiye’deki Arabesk Müzik türü ise hem Arap müziği üslubunu hem de farklı müziklerin senteziyle biçimsel serbestliği ifade etmektedir.

Dans dünyasında arabesk, özellikle klasik bale dalında çok özel bir duruşu anlatır. Dansçı, bir ayağı üzerinde........

© Aydınlık