Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda 2010 yılında kabul edilen bir kararla 20 Ekim’in Dünya Sayımlama (İstatistik) Günü (DSG) olarak kutlanması kararlaştırılmıştı. 2010 yılındaki ana tema ‘Resmi sayımlamaların sayısız başarısını kutlamak’ olarak belirlenmişti.

Genel Kurul, 2015 yılında bir kararla, 20 Ekim 2015’in “Daha iyi veri, daha iyi yaşamlar” genel teması altında ikinci DSG olarak kutlanmasına ve DSG’nin her beş yılda bir 20 Ekim’de kutlanmasına karar verdi. 2020 yılında DSG ‘Dünyayı güvenebileceğimiz veriyle irtibatlandırmak (Connecting the world with data we can trust)’ olmuştu. Kararlaştırıldığı gibi bu yıl da DİG kutlanıyor.

DSG 2025 kutlamalarında güvenilir verilerin küresel ilerlemede oynadığı kritik rolü vurgulanmaktadır. Sayımlamalar, yalnızca BM’in etkinlikleri için değil, aynı zamanda barışı koruma, sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliği ve halk sağlığı gibi dünya çapındaki zorlukların ele alınması için de temel oluşturagelmektedir. Küresel sayımlama topluluğu, ölçünler (standartlar) oluşturarak, yöntemleri paylaşarak ve hem doğru hem de zamanında veriler sağlamak için tüm bölgelerden uğraşdaşları bir araya getirerek uluslararası işbirliğinin iyi bir örneğini sergilemektedir. Güvenilir sayımlamalar, siyasa yapıcıların, kurumların/kuruluşların ve yurttaşların karmaşıklıkların üstesinden gelmelerini ve bilinçli kararlar almalarını sağlayarak kritik konuların ortaya çıkarılmasına ve anlamlı bir değişimin sağlanmasına yardımcı olur.

Günümüzün karmaşık dünyasında güvenilir veriler, etkili siyasa yapımının, geçimbilimsel tasarların ve toplumsal kalkınmanın temelini oluşturur. Sayımlamasal dizgelere duyulan güven, saydamlığı ve verilerin aktörel kullanımını desteklerken, ülkeler ve uzmanlar arasındaki işbirliğine, yenileşime ve en iyi uygulamalara da olanak sağlar. Aynı derecede önemli olan, topluluklar içinde veri okuryazarlığını oluşturmak ve sayımlamaları herkes için erişilebilir ve anlaşılır kılmaktır. Bu güçlendirme, veri üreticileri ve kullanıcıları arasındaki uçurumu kapatmaya, kapsayıcılığı ve daha iyi siyasa sonuçlarını desteklemeye yardımcı olur. Gelişen uygulayımbilim ve yeni araçlarla, veri toplama, çözümleme ve görselleştirme olanakları artmaya devam ederek, dünya çapında sürdürülebilir kalkınma ve toplumsal eşitliği ilerletmek için yeni uygun zaman ve durumlar sunar.

Bu konuda Ümit Şenesen’in keyifli bir kitabını (İstatistik Sayıların Arkasına Bakmak) salık vermiş olayım.

Sayımlama süreci dört aşamalı bir süreçtir. İlk aşamada veriler (data) birincil ya da ikincil kaynaklardan toplanır. Bunların doğru ve anlamlı olup olmadıkları........

© Aydınlık