Milli İstihbarat Akademisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, 24-25 Haziran'da Lahey'de gerçekleştirilen NATO Liderler Zirvesi'nde alınan kararları ve Türkiye'nin ittifaktaki rolünü AA Analiz için kaleme aldı.

***

Hollanda'nın Lahey kentinde 24-25 Haziran 2025 tarihleri arasında 32 üye devletin katılımı ile gerçekleştirilen NATO Liderler Zirvesi sona erdi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte zirve öncesinde Chatham-House'da gerçekleşen bir mülakatta, Lahey Zirvesi'nin sonuç bildirisinin oldukça kısa olacağını ve özellikle de Ukrayna meselesine çok detaylı bir şekilde yer verilmeyeceğini dile getirmişti.

NATO'nun Avrupalı müttefikleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci döneminde transatlantik bağlar kopmasın ya da zedelenmesin diye uzun süredir planlar yapıyor ve Trump'ı Avrupa güvenliğine bağlı kalması için ikna etmeye çalışıyor. Trump'ın Önce Amerika (America First) söylemi neticesinde NATO'nun Avrupalı üyelerinin ABD'yi ikna etmekte başarısız oldukları takdirde ABD tarafından terk edilebileceklerine inandıkları bir gerçek.

Seçim kampanyası sırasında Trump, ikinci döneminde ittifak içindeki bazı ülkelerin savunma katkı paylarını artırmamaları durumunda bu ülkeleri Rusya ile çatışmaları halinde kaderlerine terk edeceğini ifade etmişti. Aslında Trump, NATO'daki savunma katkı payları meselesinde Avrupalıları ilk defa uyarmadı. Nitekim, önceki NATO zirvelerinde bu mesele gündeme gelmiş ve pek çok ülke Lahey Zirvesi öncesinde savunma katkı paylarını Gayrisafi Yurt İçi Hasılalarının (GSYH) yüzde 2'si oranında artırmıştı. Bugün geldiğimiz noktada, Lahey Zirve Bildirisi'nde, ittifak üye ülkelerinin GSYH'lerinden yüzde 5'ini NATO savunma harcamalarına ayırma kararı alındı. İttifak üyeleri bu oranın yüzde 3,5'ini temel sert savunma harcamalarına ayıracakken yüzde 1,5’ini ise altyapı iyileştirmesi, araştırma-geliştirme gibi diğer kalemlere ayıracak.

Kısacası NATO, Trump'ın yük paylaşımı talebini onayladı. Elbette üyeler için bazı esneklikler de söz konusu zira herkes bu artışın çok önemli bir artış olduğunun farkında. Örneğin, zirvede bu hedeflerin nihai olarak 2035'e kadar ulaşılması kararlaştırıldı. Ancak bu kararı bazı nedenlerle geciktirebilecek ülkelere karşı bir yaptırım uygulanması söz konusu değil. Bu şekilde NATO, Trump'lı bir dönemde dahi birlik-beraberlik vurgusu vermeyi başardı.

Ancak NATO savunma bütçesinin ülke bazında artırılma kararı........

© Anadolu Ajansı Analiz