NATO'nun 76. yıl dönümü: İttifakın geleceği ne olacak?
Avrupa Birliği Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (EUISS) Araştırmacısı Dr. Giuseppe Spatafora, 4 Nisan 2025, NATO'nun kuruluşunun 76. yıl dönümünde, Trump'ın yeni döneminin NATO üzerindeki etkilerini AA Analiz için kaleme aldı.
***
4 Nisan 2024'te, NATO'nun kuruluşunun 75. yıl dönümü kutlandı. 1949'da imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması'nın yıldönümünde atmosfer oldukça iyimserdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ifadesiyle, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, "beyin ölümü gerçekleşmiş NATO'yu" yeniden canlandırmış [1], Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılması da ittifakın kuzey kanadını önemli ölçüde güçlendirmişti. ABD Kongresi'nin Ukrayna'ya verilecek yeni yardım paketini askıya almasına ve o dönem başkan adayı olan, şimdiki ABD Başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyasında ABD'nin "bedavacı" olarak tanımladığı müttefiklere karşı taahhütlerini sorgulamasına rağmen, NATO "Trump'a karşı dayanıklı" görünüyordu. Yaz aylarında Washington'da düzenlenen zirvede müttefikler transatlantik birliği yeniden teyit etti ve Ukrayna'ya yardımları koordine edecek yeni bir NATO komutanlığı, Almanya'nın Wiesbaden kentindeki ABD üssünde faaliyete geçti [2].
Ancak yalnızca bir yıl sonra, 4 Nisan 2025'te, her şey tamamen değişmiş durumda. Yeni Trump yönetiminin söylem ve politikaları, ABD'nin Avrupa'yı savunma taahhüdüne olan güveni sarsmış görünüyor. Yapılan son bir ankete göre, Avrupalıların çoğunluğu Trump'ı artık Avrupa'nın müttefikinden çok "düşmanı" olarak görüyor [3]. Avrupa'nın ABD desteği olmadan kendi güvenliğini sağlama ihtimali gündeme gelmiş durumda. NATO'nun geleceği ise belirsizleşiyor.
Göreve başladıktan birkaç hafta sonra Trump, ABD'nin Ukrayna politikasını tamamen değiştirdi ve Rusya ile görüşmelere başladı. Bu görüşmelerde ise Kremlin'in taleplerinin çoğunu kabul etti ve Ukrayna’yı müzakereye zorlamak için, sağladığı yardım ve istihbaratı bir hafta süreyle kesti. Şimdi Ukrayna ya kendisi için olumsuz koşullar içeren bir ateşkes anlaşmasını imzalayacak ya da ABD desteğini tamamen kaybedecek.
Ukrayna'dan farklı olarak, diğer Avrupa ülkeleri ABD'ye NATO Antlaşması'nın 5. maddesi ile bağlı ve bir üyeye yapılan saldırı tüm ittifaka yapılmış sayılıyor. Ancak artık karşılıklı anlaşmalara yönelik güven sarsılmış durumda ve Avrupalıların aklında tek bir soru var: "Acaba sıradaki biz miyiz?" Trump ve ekibi geleneksel NATO müttefiklerini açıkça eleştirerek onları "bedavacı" ve sürekli "kurtarılması gereken" ülkeler olarak........
© Anadolu Ajansı Analiz
