Eski NASA Astrofizikçisi Dr. Umut Yıldız, 14 Ocak'ta uzaya fırlatılan Türk uydularının özelliklerini ve bu fırlatmanın önemini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Türkiye'nin uzay ekosistemi için ürettikleri her geçen gün gelişiyor ve büyüyor. Türkiye'nin 1994'de Türksat uydularıyla başlayan uzay serüveni bugün farklı amaçlarda, farklı yörüngelere gönderilen birbirinden farklı uydularla devam ediyor. Zaman içinde kamu kurumlarının ardından Türkiye'de sivil uzay şirketleri de dünya trendlerine paralel bir şekilde büyük işler yapmaya başladı. 14 Ocak 2025’te fırlatılan SpaceX’in Transporter 12 görevinde Türkiye'de sivil olarak üretilen 8 uydu uzaya gönderildi.

Önce Transporter görevinin ne anlama geldiğiyle başlayalım. SpaceX, normalde büyük uyduları tek seferde uzaya gönderir. Örneğin, Türksat 5A, 5B ve 6A bu şekilde rokette tek başlarına uzaya gönderilmişti. Ancak artık bazı uyduların gereksinimleri ve teknolojileri onları çok küçük boyutlarda hazırlamaya olanak sağladığından bu tarz uyduların boyutları bir pantolon cebine sığabilecek kadar küçüldü. Dolayısıyla, SpaceX bu kadar küçük uyduları uzaya götürmek için bir nevi yolcu otobüsü hizmeti başlattı. Yani tek bir roketin içine birbirinden farklı boyutlarda ve amaçlarda onlarca uydu yerleştirilip, fırlatılıp, uzayda belli bir yüksekliğe ulaştırılabiliyor. Bu uydular daha sonra 10 saniye gibi kısa aralıklarla teker teker yörüngeye bırakılıyor. Böylece dev uydu yapma durumu olmayan özel şirketler de uzaya uydu gönderebiliyor.

Transporter 12 misyonuyla toplam 131 uydu uzaya gönderildi. Bu uyduların 8 tanesi dördü Plan-S'nin Connecta 5, 6, 7, 8 uyduları, Fergani’nin FGN-100-d1 uydusu, Hello Space’in Skylink 1 ve 2 uyduları ve İTÜ’nün PAUSAT-1 uydusu olmak üzere Türkiye'de üretildi.

Ankara’da 2021’de kurulan ve 3 sene gibi kısa bir sürede kendi uydularını neredeyse tamamen yerli olarak yapabilen Plan-S, Transporter 12 göreviyle birlikte uzaydaki uydu sayısını toplam 13'e çıkardı. İlk 5 tanesi test uydusu olan uyduların son gönderilen 8 tanesi ise Nesnelerin İnterneti yani ticari IoT iletişim uyduları olarak tasarlandı.

Şirketin ana hedefi karasal internetin olmadığı veya kısıtlı olduğu bölgelerde IoT cihazları için özelleştirilen teknolojilerle veri iletimini uydudan sağlayarak kullanıcıya........

© Anadolu Ajansı Analiz