Diplomatik İlişkiler ve Politik Araştırmalar Merkezi (DİPAM) Başkanı Dr. Tolga Sakman, Avrupa ülkelerinde yapılan zorunluk askerlik çalışmalarını ve bu dönüşümün arka planını AA Analiz için kaleme aldı.

​​​​​​​***

Almanya’da koalisyon hükümetinin yeni askerlik yasası üzerinde uzlaşmaya varması, Avrupa güvenlik mimarisinin yavaş fakat istikrarlı bir biçimde “savaş ekonomisi” ve “toplumsal mobilizasyon” dönemine girdiğine dair güçlü işaretlerden biri. Berlin’in, Rusya tehdidine karşı NATO’nun yeni savunma planlarını uygulamak amacıyla ordu mevcudunu 80 bin artırarak 260 bine çıkarmak istemesi ve kadınlara isteğe bağlı askerlik seçeneğini sunması kıtanın savunma anlayışında kritik bir dönüşümü temsil ediyor. Ancak asıl soru şu: Bu değişim sadece Almanya’ya özgü bir güvenlik revizyonu mu, yoksa tüm Avrupa savaş eşiğinde yeni bir zihniyet dönüşümüne mi hazırlanıyor?

Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya yönelik saldırısı, Avrupa'nın Soğuk Savaş sonrası rahatlama döneminin kesin şekilde sona erdiğini gösterdi. AB ve NATO üyeleri için tehdit algısı neredeyse tamamen yeniden tanımlandı. Bu bağlamda Almanya’nın attığı adımlar, tekil bir ulusal politikanın değil, daha geniş bir Avrupa dönüşümünün parçası.

Bugün Avrupa’nın birçok ülkesinde askeri kapasiteyi artırma tartışmaları, siyasi gündemin üst sıralarında yer alıyor. Estonya, Finlandiya, Norveç, İsviçre ve Yunanistan gibi ülkeler zaten zorunlu askerliği sürdüren devletler arasında.

Norveç'te zorunlu askerlik zaten yürürlükteyken 2013'te kadınların da askerlik hizmetine girmesine izin veren bir düzenleme yapıldı. Böylece Norveç hem erkek hem de kadın askerlik hizmeti veren ilk NATO ülkesi oldu. Litvanya 2008'de kaldırdığı zorunlu askerlik uygulamasını 2015'te yeniden yürürlüğe koydu. İsveç 2017'de bu uygulamayı 8 yıl aradan sonra yeniden başlattı. Letonya 2006'da zorunluğu askerliği kaldırmıştı ancak 2023’te geri getirdi, kadınlar ise gönüllü olabiliyor. Danimarka, Temmuz 2025'ten itibaren kadınlar dahil olmak üzere zorunlu askerliği genişletti. Hırvatistan Parlamentosu ekim ayında 17 yıllık bir aradan sonra zorunlu askerlik hizmetini yeniden yürürlüğe koydu.

Diğer yandan asker sayısını artırmak ve orduyu daha hazır hale getirmek için adımlar atan ülkeler de mevcut. Polonya, 2008'de zorunlu askerliği kaldırdı ve henüz tekrar bu hizmeti zorunlu hale getirmedi. Halihazırda NATO’nun en büyük........

© Anadolu Ajansı Analiz