AA Akademi Müdür Yardımcısı Dr. Bilgay Duman, Irak’ta 11 Kasım’da yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarını ve bu sonuçların siyasi yansımalarını AA Analiz için kaleme aldı.

***

Irak'ta 2003’ten sonraki altıncı parlamento seçimleri 11 Kasım'da gerçekleşti. Elektronik oylama sisteminin kullanıldığı seçimlerden 24 saat sonra onaylanmamış ilk seçim sonuçları açıklandı. Seçim ön sonuçları açıklandıktan sonra 72 saat içerisinde sonuçlara itirazlar yapılacak ve Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komiserliği (IBYSK) bu süre sonunda itirazları inceleyerek son kararı açıklayacak. Bugüne kadarki tecrübeler ilk seçim sonuçları açıklandıktan sonra bu süreçte çok büyük değişikliklere rastlanmadığı yönünde. Bu noktada, mevcut seçim sonuçları üzerinden bir analiz yapmak yanlış olmayacaktır. Sonuçlar itibarıyla seçim öncesi yapılan analizler çoğunlukla karşılansa da bazı sürpriz sonuçlar da alındı. Bu hususta, seçimlerin Irak açısından olumlu süreçler ortaya çıkardığını söylemek yanlış olmaz.

Irak'ta 2005’ten bu yana yapılan tüm parlamento seçimlerinde katılım oranında istikrarlı bir düşüş trendi gözlemleniyordu. 2021 seçimlerinde katılım yüzde 41’de kalmıştı. Bu kez düşüş trendinin tersine seçimlere katılım oranının yüzde 56’nın üzerine çıkması dikkat çekici oldu. Özellikle 2021 seçimlerinin galibi olan ancak daha sonra siyasi süreçten çekilen, Irak’taki en güçlü Şii siyasetçilerden Mukteda es-Sadr’ın boykot çağrılarına rağmen katılımın bu denli yükselmesi önemli bir sıçrama olarak kayıtlara geçti. Bu anlamıyla seçimlere katılımın düşüş eğiliminden yükseliş eğilimine geçmesi Irak demokrasisi açısından son derece kritik. Ancak bu katılım sayısı dahi demokratik bir devamlılık açısından düşük sayılabilir. Zira, Irak’ta seçime katılım oranları, toplam oy kullanabilir seçmen sayısına oranla değil, kayıtlı seçmen sayısına göre veriliyor. Bu da katılımı genel seçmen sayısına göre farklılaştırıyor. Daha açık bir şekilde anlatmak mümkün olursa Yüksek Seçim Komiserliğinin açıkladığı rakamlara göre 30 milyondan fazla kişi oy kullanabilir durumda. Ancak seçim öncesi süreçte seçmenlerin yaklaşık yüzde 30’u seçmen kartlarını almadığından, yaklaşık 21 milyon kişinin oy kullanabileceği açıklanmıştı. 21 milyondan fazla kayıtlı seçmenden de yaklaşık 12 milyon kişinin oy kullandığı belirtilerek seçimlere katılım yüzde 56’nın üzerinde açıklandı. Ancak bu rakam toplam oy kullanabilir kişi sayısıyla oranlandığında gerçek rakam yüzde 40’lar olarak ifade edilebilir. Buna rağmen daha önceki seçimlerde de aynı hesap yapıldığından yükseliş trendini görmezden gelmek mümkün değil.

Daha da önemlisi bu katılım oranının iyimser bir bakışla Irak siyaseti açısından “normalleşme” olarak ifade edilebilecek bir anlamı daha var. Zira, seçimlere katılım oranını daha çok Sünni Arap nüfusun yaşadığı Anbar,........

© Anadolu Ajansı Analiz