İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkanı Doç. Dr. Serhan Afacan, ABD Başkanı Donald Trump'ın 29 Eylül'de açıkladığı Gazze barış planını AA Analiz için kaleme aldı.

***

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu 26 Eylül’de Gazze soykırımını hız kesmeden sürdürdüğü bir ortamda konuşmasını yapmak üzere Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun kürsüsüne geldiğinde birçok ülke delegesi salonu terk edince neredeyse boş bir salona konuşmuştu. Bu, İsrail’in ne kadar yalnızlaştığını gösteren dikkat çekici bir görüntüydü. Nitekim son günlerde aralarında Birleşik Krallık ve Fransa gibi BM Güvenlik Konseyi’nin iki daimi üyesinin de bulunduğu birçok devletin de katılımıyla Filistin Devleti'ni tanıyan devletlerin sayısı 158’e yükseldi. Netanyahu’nun gerek BM’de gerekse de Beyaz Saray’da yaptığı konuşmalarda bu gidişattan fazlasıyla rahatsız olduğu görüldü.

Ancak uluslararası toplum bu konuşmaya odaklanmadı. Zira Trump'ın birkaç gün önce Gazze’de kısa süre içinde ateşkes beklediğini açıklaması, gözleri 29 Eylül’de Beyaz Saray’da gerçekleşecek Trump-Netanyahu görüşmesine çevirmişti.

Görüşmede beklenen oldu ve ateşkese ilişkin önemli açıklamalar geldi. Trump'ın "Orta Doğu barışı" adını verdiği plan, Beyaz Saray sosyal medya hesabından ikilinin görüşmesi devam ederken paylaşıldı. Kısa süre sonra Trump ve Netanyahu kameraların karşısına geçti.

Plan hakkında yapılan değerlendirmelere ve beklentiyi hangi düzeyde tutmak gerektiğine geçmeden önce planın içeriğine göz atmakta yarar var.

Özetle ifade etmek gerekirse 20 maddelik plan, çatışmanın duracağı ve Gazze'ye insani yardımın geleceği birinci, karşılıklı rehinelerin iade edileceği ikinci ve Gazze'nin geleceğine ilişkin adımların atılacağı üçüncü aşamaları içeriyor.

Birinci aşamada, tarafların öneriyi kabul etmesi halinde savaş derhal sonlanacak ve Gazze Şeridi'ne insani yardım ulaştırılacak. İkinci aşamada, İsrail’in anlaşmayı kabul ettiğini beyan etmesini takip eden 72 saat içinde, hayatta olan ve olmayan tüm İsrailli rehineler iade edilecek, bu süre zarfında hava ve topçu bombardımanı da dahil olmak üzere tüm askeri operasyonlar durdurulacak ve muharebe hatları, aşamalı geri çekilme için koşullar sağlanana kadar "donmuş" kalacak.

İsrail, rehinelerin serbest bırakılmasına müteakip 250 müebbet hapis mahkumu Filistinliyi, 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan tüm kadın ve çocukları ve 1700 Gazzeliyi serbest bırakacak.

Bu iki aşama, İsrail saldırılarının durdurmasını ve rehinelerin serbest bırakılmasını sağladığı için Gazze’deki vahşeti sonlandırma yönünde atılan olumlu adımlar olarak görülebilir. Nitekim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, planın ilan edilmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, planın Gazze’de akan kanı durdurma ve........

© Anadolu Ajansı Analiz