II. Abdülhamid, Osmanlı bürokrasisinde gayrimüslimlere de önemli görevler vermiştir. Bunlar arasında bakanlık (nazırlık), danışmanlık, saray görevliliği ve sanat–mimarlık alanları bulunur. Öne çıkan isimler şunlardır:

II. Abdülhamid’in uzun saltanatında (1876–1909) Osmanlı bürokrasisi çok uluslu ve çok dinli yapısını sürdürdü. Devlet hizmetinde Müslüman kökenli paşaların yanı sıra Ermeni, Rum, Yahudi ve hatta Batılı kökenli birçok isim nazırlık, danışmanlık, mimarlık ve hekimlik gibi kritik görevlerde yer aldı. Bu durum, Osmanlı’nın çok kültürlü yapısını yansıttığı gibi, padişahın sadakat ve liyakati kimlikten üstün tuttuğunu da göstermektedir. Şimdiki ümmetçi ve Osmanlı yanlısı olduğunu ifade eden zat-ı muhtemler dil kurumu bakanağına getirilen Akop Dilacar’dan ötürü Atatürk’ü tenkit ederler. Burada Atatürk’ün devlet bürokrasisinde din ve ırka önem vermeyip liyakate önem verdiğinin göstergesidir Çok sevdikleri ulu Hakan’ın bakanlarına kaynaklara dayanarak bir göz atalım..

Maliye Nazırları

Maliye teşkilatında Ermeni asıllı isimler öne çıkmıştır. Agop Kazazyan Paşa, 1886–1891 arasında Maliye Nazırı olarak görev yapmış, Osmanlı mali sisteminde defterhane........

© Akdeniz Gerçek