Osmanlı İmparatorluğu, yüzyıllar boyunca Balkanlar'dan Kuzey Afrika’ya kadar uzanan geniş coğrafyada hüküm sürmüş, Akdeniz’in önemli adaları olan Mora ve Girit’i de uzun süre egemenliği altında tutmuştur. Ancak bu iki önemli bölge, doğrudan savaş meydanlarında değil; Batı'nın sinsi planları, diplomatik oyunları ve uluslararası baskılar sonucu Osmanlı'nın elinden çıkmıştır.

Girit: Diplomasi Maskesi Altında Kaybedildi.

Osmanlılar, 1669 yılında uzun ve yıpratıcı bir kuşatmanın ardından Girit’i Venediklilerden almıştı. Ancak 19. yüzyılda adada yaşayan Rum nüfusun, Yunanistan’ın bağımsızlığından ilham alarak ayaklanmaları, Girit meselesini yeniden uluslararası bir konu hâline getirdi. Ada halkının bir kısmı Osmanlı idaresinden hoşnut olmamakla birlikte, isyanlar çoğunlukla dış destekle büyütüldü. İngiltere, Fransa, İtalya ve Rusya, "insan hakları" bahanesiyle müdahalelerde bulunarak Osmanlı'yı zor durumda bıraktılar.

1897’deki Girit İsyanı sonrası, adaya sözde özerklik verildi. Fakat bu özerklikle fiili olarak Osmanlı yönetimi sona erdi. Doğuda da aynı oyun oynanıyor. Yerel özerklik. Sonra ne olacak. Anayasanın 66.madesi değişecek , milletlerin kendi kaderini tayin hakkı gereğinde özerk yönetimin kararı ile kuzey Irak’a ilhak. Zaten PKK. Suriye resmi ordusu oldu.. Böylece emperyal niyet gerçekleşecek.

Bu ilkelere bağlı olarak, 1908’de Girit, Yunanistan’a ilhakını ilan etti. Osmanlı bunu tanımadıysa da, Balkan Savaşları ve ardından gelen siyasi çalkantılar nedeniyle ses çıkaramadı. 1913 Londra Antlaşması’yla Girit resmen Yunanistan’a bırakıldı. Böylece Girit, savaş meydanında değil; Batılı devletlerin desteğiyle........

© Akdeniz Gerçek