Osmanlı İmparatorluğu, sadece savaşlarla değil, yetiştirdiği âlim, devlet adamı ve mütefekkirlerle tarihe iz bırakmıştır. İşte bu isimlerden biri de Ahmet Cevdet Paşa’dır. Onun hayatı, eserleri ve eğitim anlayışı, bugünün Türkiye’sine ışık tutacak niteliktedir. Peki, Cevdet Paşa’yı bu kadar özel kılan neydi? Enderun’un disiplini, çok yönlü ilim anlayışı ve gelecek nesillere aktardığı bilgi mirası…

Ahmet Cevdet Paşa, 1822’de bugünkü Bulgaristan’ın Lofça kasabasında dünyaya geldi. Küçük yaşta babasını kaybetmesine rağmen, keskin zekâsı ve öğrenme aşkı onu İstanbul’a taşıdı. Medrese eğitimi aldı, ancak onu diğerlerinden ayıran şey, sadece dinî ilimlerle yetinmeyip, matematik, astronomi, felsefe ve hukuk gibi alanlarda da derinleşmesiydi.

Osmanlı’nın en parlak zekâları, Enderun Mektepleri’nde yetişiyordu. Bu sistemde, "Turnacı Başı" denilen görevliler, imparatorluğun dört bir yanında zekâ seviyesi yüksek çocukları tespit eder, onları saray okullarına alırdı. Zengin-fakir ayrımı yapılmazdı; önemli olan tek şey kabiliyet ve istidattı.

Enderun’da eğitim "birebir hoca-öğrenci" mantığıyla ilerlerdi. Her talebe, hem zahiri ilimler (fıkıh, matematik, astronomi) hem de batıni ilimler (tasavvuf, ahlak, felsefe) alanında özel olarak yetiştirilirdi. Bu disiplinler arası eğitim, Ahmet Cevdet Paşa gibi çok yönlü düşünürlerin........

© Akasyam