Konu basit, karncay hakl bulanlar iin akl tarafn, crlayk ne karanlar ise kltr ve sanat tarafn ncelemi oluyor. Belki de kuun tek kanadyla uamayaca gibi bunlar toplumsal yapnn ihtiya duyduu dengeler. kisine de sahip karak hem emei hem de insanlarn sanat ihtiyacn karlayacak bir denge kurmak ve ikisine de ayn ekilde nem vermek salkl toplum modeli midir acaba?

Mustafa sen/ Yazar

Geen ay (Nisan 2025), memleketim Sakarya'da ehrimizin kltrel ve edebi tarihi zerine bir konumaya davetliyim. ehrin corafi konumu ve tarihi geliimi ile sren konuma, edebiyat tarihine dnnce doal olarak gndeme yrenin ilk entelektel ismi olan Gvah (.1526 ?) gelip oturdu. Hayat ve Geyve ilikisi anlatldktan sonra da ondan bir rnek olmas asndan herkesin bildii Karnca ile Austos Bcei hikayesinden, Gvah'nin ifadesi ile Karnca ile Crlayk'tan sz ettim.

Bu tr hayvan hikayeleri herkes tarafndan La Founten tarafndan kaleme alnd ekliyle bilindii iin nce hafif bir aknlkla karland, sylediklerim. Ben de olay biraz proveke edip bu tr hikyelerin kaynann binlerce yl ncesine gittiini, Beydaba'nn Sankrite olarak kaleme ald Kelile ve Dimne'nin ok farkl yazarlar eliyle yeniden retildiini, nitekim Gvahi'nin retiminin La Founten'den yaklak yz elli yl nce kaleme alndn belirtince ilgi daha ok bu konu zerine odakland.

mdadma Gvah yetiti

Hikye malum, "Bir austos bcei ile bir karnca varm. Karnca ok alkanm ama austos bcei tembelmi. Karnca alrken austos bcei alar oynarm. Gnler gemi. Karnca btn yaz alm. Bir sr yiyecek biriktirmi. K gelince austos bcei a kalm. Karncannsa her eyi varm. Austos bcei karncaya gelmi! Karnca ona Austos bcei karde sen de alsaydn imdi a ve akta olmazdn,' demi. Ve ona kapy kapam." Hikye zet olarak byle. Bu hikye zerinde ileriki yalarmda dndmde karncann bizim medeniyet anlaymza gre doru davranmadna hkmetmi, ama nasl davranmas gerektii konusunda da bir tavr belirleyememitim. mdadma Gvah yetiti. Hemehrim bugn bile kolay anlalacak dizelerinde,

Meer kim crlayk fasl- itda (k mevsiminde)

Karncadan talep etmi zevde (yiyecek)

Demi karnca halk ili iinde

Drrken (alrken) sen aalar banda

Ne arardn ki imdi zr u muhta

Kaluban olusarsn b-gmn a, diye nasihatta bulunduktan sonra ii komu hakkna getirip

Sakn komu hakndan olma gafil

Ki kom hakk Tanr hakkdr bil

n incitmez meseldir komusun kurt

Sen incitmek nedir olan hem-yurt

...Arla kony izzet gerekse

Huda'dan rahmet cennet gerekse, diye komu hakknn bizim medeniyetimizdeki konumuna........

© Açık Görüş