Sekler bir anlaya sahip yneticilerin ibanda olduu bir dnemde laikliin tehdit altnda olduu iddias ile muhafazakr yneticilerin ibanda olduu bir dnemde toplumun dinden uzaklat iddias arasnda esasta bir paradoks ve eliki vardr. Deizm artyor veya din zayflyor iddias bir veri deil; sekler ilerleme mitinin son rpnlardr.

Hasip Yoku/ Sosyolog

Trkiye'de muhafazakr kesimin iktidaryla birlikte dillendirilmeye balanan, son gnlerde ise magazin gndemine den baz nllerin imam-hatip kkenli olmasndan hareketle "toplum yozlayor" ve "genler deizme yneliyor" sylemi, daha sk ifade edilmeye baland.

Bir dnem sekler bir ynetim pratii altnda "irtica hortlad, laiklik tehdit altnda" sylemiyle ekillenen felaket dilinin, bugn muhafazakrlarn iktidarda olduu bir vasatta bu kez "dindarlk azalyor, toplum ryor" iddialaryla yeniden retilmesi ilgintir.

Trkiye'de siyasal iktidarn ideolojik rengi deitike, topluma ynelik endie sylemleri de yn deitirmektedir. Dn laiklik elden gidiyordu, bugn ise din elden gidiyor. Bu iki iddiann ayn toplum hakknda, ksa zaman aralklaryla, ayn kesimler tarafndan ve benzer panik diliyle dile getiriliyor olmas, meselenin sosyolojik bir tespitten ziyade ideolojik bir refleksle ilgili olduunu gstermektedir.

Endieli laik elitleri bir dnem "irtica" korkusu, bugn ise "dinsizlik/deizm" korkusunun sarm olmas, kendi iinde tutarl bir tablo ortaya koymamaktadr. Buna karlk, ayn toplumsal gerekliin iktidarn ideolojik rengine gre birbirine zt endielerle okunmas; meselenin objektif bir sosyolojik tespitten ziyade, ideolojik ynlendirmelerle ekillendiini gstermektedir.

Bu nedenle dindarln azald ya da deizmin artt iddialar, ancak hangi dindarlk biimlerinin lld, bu deiimin nasl tanmland ve sz konusu deerlendirmelerin hangi somut verilere dayand aka ortaya konulduunda anlaml bir tartma olabilir.

Bu erevede yaplmas gereken; toplumun inan dnyasnda yaand iddia edilen dnm anlamak iin sloganlardan, magazin rneklerinden veya ideolojik kabullerden nce; kavramlar netletirmek, verileri soukkanllkla ele almak ve dindarln tarihsel ve toplumsal biimlerini birbirinden ayrmaktr. Aksi hlde "dindarlk azalyor" ya da "deizm artyor" eklindeki genellemeler, hakikati aklamaktan ok, mevcut siyasal ve kltrel pozisyonlar tahkim eden birer sylem olmaktan teye gemeyecektir.

Bilimsel grnml ideolojik okumalar

Bir aratrma irketinin 2008 – 2025 yllarn mukayese eden bir ankete dayanarak "Kendini dindar olarak tanmlama" oranlarndaki d ve "ateist / inansz" olduunu syleyenlerin orannn ykseldiini rapor etmesi, baka birok aratrma ve makaleye konu oldu.

Bu noktada kamuoyuna yansyan anket ve aratrma sonularnn shhat derecesi bir yana, bu sonularn nasl okunduu ve yorumland daha belirleyici hle gelmektedir.

nsanlarn dinden uzaklat, deizmin ykseldii, toplumun rd eklindeki yarglar; kesinlii ispatlanm bir veri eklinde aktarldktan sonra, nedenlerine ynelik olarak........

© Açık Görüş