CDU/CSU ve SPD byk koalisyon hkmetinin; Almanya'nn ABD ile ilikilerinin seyri ve Ukrayna Sava'na yaklam, in'in ykselii ile Alman ekonomisindeki durgunluk ve son olarak ar sac AfD'nin ykselii konularnda nasl bir yol izleyecei merak konusu.

Dr. Ahmet Blbl, Nuh Naci Yazgan niversitesi retim Grevlisi

Almanya'da 23 ubat 2025'te yaplan erken genel seimlerin ardndan lke siyasi tarihinde nadir grlen bir hzla sadece 45 gn iinde CDU/CSU ile SPD arasnda byk koalisyon kuruldu. Bu hzl uzlamada ya da zoraki evlilikte kresel dengelerdeki krlmalarn ve zellikle Donald Trump'n yeniden ABD bakan olmasyla artan jeopolitik basklarn rol byk. Trump'n Avrupa Birlii'ne (AB) ynelik yeni gmrk vergileri, Rusya-Ukrayna savana mesafeli yaklam ve tm bunlarn Almanya'nn gvenliini tehlikeye atma riskinin yannda Alman ekonomisini yeniden bir durgunlua srkleyebilecei ihtimali, nemli bir bask unsuru oluturdu. Bu da Berlin siyasetini olaanst bir hzda harekete geirdi.

Yeniden birlemi bir Almanya daha nce hi bu kadar l bir ekonomik, siyasi ve askeri acil durumla kar karya kalmamt. Bu nedenle her eyden nce CDU/CSU ve SPD arasnda kurulan iki partili byk koalisyon; SPD, Yeiller ve Liberallerin yer ald nceki l koalisyona kyasla ok daha uyumlu, paralanmaya daha dayankl ve karar alma mekanizmalar asndan daha etkili bir ynetim profili vadediyor. Bu balamda anslye Friedrich Merz selefine gre daha cesur kararlar alabilecek ve bylece iki yldr durgunluk iinde olan Alman ekonomisini canlandrmak; ar sac Almanya iin Alternatif (AfD) partisinin yolunu kesmek; Rus tehlikesine kar Ukrayna'y desteklemek ve bir savunma Avrupas ina etmek iin gerekli admlar atabilecektir.

Baarl geen koalisyon grmeleri ardndan bir formalite olarak grlen 6 Mays'ta Alman Parlamentosu Bundestag'ta yaplan anslye seiminin ilk turunda Merz seilemedi. Grne gre CDU/CSU-SPD koalisyonu iinden 18 milletvekili oy kullanmaktan kand veya kastl olarak Merz aleyhine oy kulland. Bu durum Alman siyasi tarihinde bir ilk. Merz ayn gn yaplan ikinci tur oylamada anslye olarak seilse de Almanlarn tabiriyle "yzne ald izikler" ya da "gznn morarmas" ile bir imaj ve gven kaybna urad. Bir anda herkesin ve zellikle de ekonomi evresinin hazrlksz yakaland bu netice, deien jeopolitiin basks nedeniyle CDU/CSU ile SPD arasnda oluturulmu bu zoraki evlilie kar eletirilere neden oldu. Fakat bu durum gelecee ynelik var olan iyimser havaya kk bir darbe vurmu gzkyor.

Almanya'nn 10. anslyesi olan Merz, lkenin zor bir dnemden getiini kabul ederken Almanya'y yeniden "daha iyi" bir lkeye dntrmek iin "cesur ve srdrlebilir" bir yol haritas gerektiini vurgulad. Ancak Merz'in babakanl yalnzca gemite CDU liderliinden uzaklatrlm bir siyasetinin dn deil ayn zamanda deneyimsizlikle ilgili soru iaretlerini de beraberinde getiriyor. CDU/CSU ve SPD byk koalisyon hkmetinin Almanya'ya ne vadedecei; Almanya'nn ABD ile ilikilerinin seyri ve Ukrayna Sava'na yaklam, in'in ykselii ile Alman ekonomisindeki durgunluk ve son olarak ar sac AfD'nin ykselii konularnda nasl bir yol izleyecei merak konusu.

Almanya yeni bir d politika araynda

CDU/CSU ve SPD koalisyon hkmetini bekleyen en byk zorluklarn d politikada olduu grlmektedir. CDU/CSU ve SPD koalisyonu d politikada ataca admlara ynelik tavrn koalisyon anlamas ncesinde gsterdi. ncelikle her iki parti koalisyon anlamasna varmadan nce ortaklklarn 500 milyar avroluk savunma btesi "ekonomik bazuka" ve savunma harcamalar alannda bor freninin kaldrlmas ile gsterdiler. Bir bakma bu adm;Scholz'n "Zeitenwende" dnm noktas olarak aklad alt doldurulamayan ve baarl olamayan d politikasnn yerine bu kez daha net hedeflerle ve daha fazla bteyle daha aktif bir d politika anlayn ortaya koyan "Zeitenwende 2.0" politikasnn kapsaml bir yeniden balangc olarak da okunabilir. D politika ynetimi balamnda ikinci nemli gelime ise CDU'nun, yaklak 60 yldr srdrd koalisyonun byk orta olduu dnemlerde dileri bakanln koalisyonun kk ortana brakma teamln brakmas ve bu bakanl kendisinin almasdr. Yeni koalisyonun d politikadaki ilk admlar Almanya'nn tarihi bir dnm eiinde olduunu gsteriyor.

Trump'n glgesinde transatlantik ilikiler

Devasa savunma btesi "ekonomik bazuka" ile Almanya'nn kendi savunma kapasitesini artrma, daha bamsz bir d politika sergileme ve Ukrayna'ya........

© Açık Görüş