Olay yerinde olmayanlarn gstericileri savunmas ile kolluun hata yapmayaca balamnda meseleyi tartmak bizi bir amaca vasl klmaz. Sokak olaylarnda kolluun kamera kaytlar, medya grntleri kadar toplumsal olaylarn tabiat gerei kolluun tecrbesi zerinden meseleye bakmak gerekiyor. Yzn kapatma eklinden tutun da tad pankarta kadar meseleyi gzlemleyen kolluk ile protestolarn hukuka uygun biimde dile getiren kitle arasndaki sorunlu alan meseleyi provoke etmek isteyenlerin bulunduu zemindir.

Cneyd Altparmak/ Hukuku

Sokaa davet zerine gelien olaylar ksmen de olsa devam ediyor. Yaanan olaylar, sosyal medyadan izlediklerimiz bu konunun hukuki ynn izah etmeyi, erevesini izmeyi gerektiriyor. Zira bu balamda dile dolanan "demokratik tepki" ve "meru mdahale" kavramlarnn neyi ierdiini ancak bu yolla belirleyebiliriz.

"Dikkat kaygan zemin!"

Sokaa armak ok riskli bir itir. Zira ardktan sonra olacaklara bir dahliniz olmasa bile sorumlu tutulabilirsiniz. Sorumluunuz her halde siyasi ve bazen de hukuki olarak cereyan edebilir. Ama mutlak bir ekilde gerekleenler, aranlara fatura edilir er veya ge. Bir de konunun suistimale ak yn var. Bir kolluk grevlisinin fevri hareketinin veya bir gstericinin "tahamml edilemez" davrannn tetikleyecei olaylar hesap etmek gerekiyor. Bunlar mazur greceimiz eyler belki. Fakat provokatrler sahaya inerse! Bu iin profesyonelleri yani. Hatrlayalm Gezi'yi! Bu nedenle toplumun tamamnn (kolluu ve gstericileri bir btn olarak kabul ediyor ve yle sylyorum) byle bir girdaba itilmesinin kime, nasl bir faydas olabilir?

Toplant ve Gsteri Yryleri Kanunu (TGYK) bu hakkn kullanlmasna ilikin ereveyi iziyor. Buna gre kanunun dzenledii iki alan var. lki "toplantlar", dieri "gsteriler". Toplantlar "belirli konular zerinde halk aydnlatmak ve bir kamuoyu yaratmak suretiyle o konuyu benimsetmek iin gerek ve tzelkiiler tarafndan dzenlenen" bulumalar ifade ediyor... Bunlarn meknsal anlamda bir salonda gereklemesi ile bir park, sokak vb. ak alanda gereklemesi arasnda hibir fark yoktur. Gsteri ise "belirli konular zerinde halk aydnlatmak ve bir kamuoyu yaratmak suretiyle o konuyu benimsetmek iin" yaplan yryleri ifade eder. Kural olarak toplant ve gsteri yry yapmak "temel bir haktr". Zira insanlar, kendisini diledii gibi ifade etmelidir.

stisnalar neler?

Kanun kural olarak bir hakk dzenlerken dier yandan da istisnalar getirmitir. Buna gre; (1) Siyasi parti, sivil toplumun, ticari ortaklklarn dzenleyecei ve tzklerinde yer alan toplantlar, (2) Geleneksel trenler yani dnler, uurlamalar, karlamalar gibi... (3) Spor faaliyetleri, bilimsel ve ekonomik amal toplantlar, (4) Devlet kurumlarnn yapaca toplantlar, (5) Milletvekillerinin dzenleyecei sohbet bulumalar bu kuraln istisnasdr. Bunlarn yannda seim srecindeki toplantlarn tmnde TGYK deil seim mevzuatndaki hkmler yrrle girecektir. Yine yabanc kimselerin (Trk Vatanda olmayanlarn) dzenleyecei gsteri yry ve toplantlar ise ileri Bakanlnn iznine tabidir.

l idaresi Kanunu baz durumlarda valiye "geni yetkiler" ve "takdir imkn" tanmtr. Bu balamda, 5442 sayl Kanunun 11.maddesini bilmeden yaplan yorumlarn tamam eksiktir. Zira bu madde Valinin "il snrlar iinde bulunan genel ve zel btn kolluk kuvvet ve tekilatnn amiri" olduunu hkm altna alm ve Valiye su ilenmesini nlemek, kamu dzen ve gvenini korumak iin gereken tedbirleri alma ykmll yklemitir. Bu sebeple illerdeki birtakm olaylar sonrasnda valinin grevden alnmasnn temel nedeni bu grev ve yetkide zafiyet gstermesi olarak anlalmaldr. Konumuza dnk dzenleme ise maddenin (C)........

© Açık Görüş