Konu balistik fzeler ve insansz hava aralar olunca ortaya yasaksz bir alann ktn gryoruz. Hukuken hakl olsanz bile havada gszseniz, hakll savunacak bir lkeniz olmuyor. Savunma sanayii meselesine bir de bu adan bakmak gerekiyor

Cneyd Altparmak/ Hukuku

srail-ran sava birok ynyle gndemde. Bu gnlerde bir konu var ki herkes fikir yrtyor. Ancak gerek ne pek bilinmiyor. Byle olunca yorumlar subjektif ve hissi olarak kalyor. srail'in saldrgan tutumu, blgeye vaat ettii kaos, Gazze'deki soykrm aan ve yeni bir su olarak tanmlanmas gereken tutumu, tm dnyay tehdit ediyor. Bu tehdit hedef lkeler iin askeri, blge lkeleri iin demografik ve dnya iin ise ekonomik boyutta seyrediyor. Snrlar resmen belli olmayan ve sistematik olarak iddet, bask, saldr ve lm reten srail, lkelerin zerinden fzeler gnderiyor ve ran'a saldryor. Peki bunun hukuki karl ne? srail saldrlarnn hukuki olarak hibir zemini yok ama herkesin dnd bir ey var sz konusu lkeler bu fzeleri durduramaz m? Bugn bu konuya deinmek istiyorum.

Egemenlik sahas

Birlemi Milletler Antlamas, "rgt tm yelerinin egemen eitlii ilkesi zerine kurulmutur (m.2/1)" diyerek "hukuki olarak" her devleti ayn nitelie ve haklara haiz olarak kabul eder. "Egemenlik" yada br ifadesi ile "hkimiyet" sadece bir toprak paras ile snrl deil. Bunu "mavi vatan" ve "siber vatan" gelimelerinde grmtk. Devletlerin hakimiyet alan kara parasna mzahir olduu kadar, deniz alanndaki snrlarnn zerindeki hava sahasn da kapsamakta.

Karadan uzaya

Hava sahasnn snrnn uzaya kadar uzandn sylemeliyiz. Uzaya tekabl eden ksmn rejimi ise farkl. Hava sahas, "herhangi bir kara paras veya su ktlesi zerindeki boyutlar eitli kanun, kural ve antlamalarla belirlenmi atmosfer ktlesi" olarak tanmlanabilir. Bu tanmn anlalmas iin st snr olan uzayn nerede baladn bilmek gerekiyor... Uzay, Dnya yzeyinin belirli bir yksekliinde balamaz. 100 km (62 mil) deniz seviyesi yksekliindeki Krmn hatt, uzay antlamalarnda ve uzay sahas kaytlarnn tutulmasnda uzayn balangc olarak kabul edilir

Uzayn hukuku

Birlemi Milletler Genel Kurulu 1958 ylnda bu konudaki ilk kararn verdi[1348 (XIII)]. Burada temel vurgu "uzayn barl amala kullanlmas ve bu amala da Birlemi Milletler D Uzayn Barl Amalarla Kullanm Komitesi'nin kurulmas" eklinde zetlenebilir.Benzeri "barl" , "dnyaya zarar vermeme" ve "bilimsel aratrma" eklindeki temel yaklamn daha sonra imzalanan "Ay ve Dier Gk Cisimleri Dhil Uzayn Keif ve Kullanlmasnda Devletlerin Faaliyetlerini Yneten lkeler Hakknda Antlama" (1967), "Astronotlarn Kurtarlmas, Astronotlarn ve Uzaya Frlatlm Olan Aralarn Geri Verilmeleri Hakknda Anlama" (1968), "Uzay Cisimlerinin Verdii Zarardan Dolay Uluslararas Sorumluluk Hakknda Szleme" (1972), "Uzaya Frlatlan Cisimlerin Tescili Szlemesi" (1974), "Devletlerin Ay'da ve Dier Gk Cisimlerindeki Faaliyetlerini Dzenleyen Antlama (Ay Antlamas)" (1979) metinlerinde de yer aldn grrz.

Uzay yasaklar

Bu be antlama unu da sylyordu: Uzay, herhangi bir devlete ait........

© Açık Görüş