menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Vakıf medeniyeti

5 1
15.04.2025

Vakf, mehabetli bir insanlk binasdr. Hr iradenin at yolda, vicdan sorumluluun merhamet ve muhabbetle yerine getirilmesi abasdr. Bu abann tezahrleri olarak merkezinde Mvernnehir'in yer ald Trkistan'dan balayarak en uzak diyarlara kadar her yerde pek ok hayr eser yaplm ve vakfla kayt altna alnmtr. alar boyunca, meden bir hayr kurumu olan vakf, her lkenin sosyal, ekonomik ve kltrel hayatnda son derece etkili olmutur.

Burhanettin Kapusuzolu/ Yazar

Tarih, bir anlam haritas olarak toplumlarn, kltrlerin ve medeniyetlerin tanmasnn, bilimesinin yarmasnn naslln izah eden srlar hazinesidir. Dorular, yanllar, hatalar, ihmaller, gayretler ve sevaplardan oluan bir tecrbeler yumadr ve zamann ibretten ibaret bir erhidir. nsann, milletlerin ve medeniyetlerin fikr ve fiil srekliliidir. Dn yani hfzann n yaayarak sreklilikten dolay gelecei in/imh etmesidir. Bir ilim olarak tarih, varl, dnyay, insan, hayat ve evreyi anlamak ve bu sayede ayakta kalabilmek iin verilen bir mcadeledir aslnda. Byk tarihin sayfalar aldka, iinde cell ve ceml tecelllerinden her ne srlanmsa, dne ait her arlk, zamann yaayarak gelecee devrolunur.

Gemii gsterip gelecee yanstan bir ayna olan tarihin terih masasnda tannan medeniyet, kaynan dinden alan yksek bir zihniyet ve idrak seviyesi, bir ahlk ve inan manzumesidir. Medeniyetimiz sahip olduumuz corafyalarda fakl ekillerde ve tatlarda, kendini, sakinlerinin kimlikleri olan zengin kltr mahsullerinde gstermitir. Medeniyetimizin ekil ve ruh vererek meydana getirdii insan merkezli bir hizmet alan olan vakf, asrlardr yaayan ve yaatan bir nizamn addr. Milletimizin var olu srr olan vakf, corafyann vatan klnmasnda, kre-i arzn bezenmesinde, gnl holuu ile verme esasyla her gnn bir bayram ne'esi iinde geirilmesinde bir kurulu ve kurtulu beratdr.

Hayrda yarmak

Vakf, temeli imann hayata aks olduu iin hukuk kaidelerle snrlar belirlenmi, tasdik ve tescil edilmi, korunmu; "rz-y Br" ve "hayrda yarma" fehvasnca dayanmann, paylamann ve kardelik uurunun srmesini ve pekimesini esas alm, toplum hayat zerinde derin tesiri olan muazzam ve mbarek bir varlk beyannmesidir.

Ellerinde beyannameleri hazr olarak bizden nce gelip corafyalarmz yurt tutan atalarmz, vakf ehirler in ettiler. Yeni girdikleri beldeleri ap glzar yaptlar ve ceml tecellleriyle ehirleri ehre ve ruhuyla biz kldlar. Taa ruh verip ahabn scakl ile vakf binalar in ettiler. Medeniyetimize ait naklar gergef gergef ileyip viraneyi kneye evirdiler. Edebin kuatc nur hlesinin aydnlnda, mahallede, tekkede, medresede, cmide, arda, pazarda, handa, hamamda, imalthnede, emede, kahvehnede ve sohbet meclislerinde, kimlik kartlarnda yazl olan deer hkmleri ile amel ettiler. nk asl "hner, bir ehir bnyd eylemek"tir. Bylece, gndousundan gnbatsna dilbestelerle mest oldular. Gemi zaman anda yaadlar. Her yeni gelen elbette ki kendi zamann yaad. Hl byle iken, vaktin sahibi olarak, zamann getirdiklerini yeniden syleyerek var oldular. Her beldenin bu slptan nasibi farkl, hepsinin payna denin tad, rengi ve rayihas ayr oldu tabi ki.

Her ehir, Anadolu ve Rumeli'nin kalpgh mesabesinde mstahkem bir mevkide karar klan pr medeniyet yansmasdr. Bu bakmdan ad dilde yd gnlde kalan ehir ve blge tarihleri, muazzam bir btnn paralarndan ibarettir. Farzmuhal, krk odal medeniyet konanda btn odalarn byk salona/sofaya almas gibidir olup biten. Tarihin/talihin ayr ayr czleri olarak vkflarn donatt ehirlerimiz, kltr ve medeniyetimizin btn unsurlarn ihtiva ederken byk tarihten kendi payna denin hslasndan bakas deildir. Vakf-ehirlerimiz, bu nasibin kuvvetli tecell sahalar olarak tebarz etmitir.

Varla rengini veren ruh kklerinden mlhem, Yce Yaratc'nn rzas iin........

© Açık Görüş