MEHMET TAŞ / LONDRA – Seçimler modern demokrasilerin meşruiyet kaynağıdır. Siyasal iktidarın el değiştirmesinin, toplumsal rızanın ölçülmesinin ve temsilin tesis edilmesinin temel aracıdır. Türkiye’de ise 2015’ten 2025’e uzanan on yıllık süreç, seçimlerin bu asli işlevlerini kaybettiğini; siyasal rekabetin yerini otoriter konsolidasyona bıraktığını göstermektedir. Bu makale, Türkiye’de seçimlerin geçerliliğini sorgulamakta, iktidarın seçimleri nasıl bir meşruiyet ritüeline indirgediğini incelemektedir.

2015: Kaybedilen Seçim ve Şiddet Sarmalı

7 Haziran 2015 seçimlerinde iktidar partisi AKP, Meclis çoğunluğunu kaybetti. Bu sonuç, Türkiye’de iktidarın demokratik yollarla değişebileceğine dair güçlü bir işaretti. Ancak kısa süre içinde patlayan Suruç ve Ankara katliamları, kent kuşatmaları ve güvenlikçi politikalar, siyasal alanı olağanüstü koşullara sürükledi. Aynı yıl yapılan 1 Kasım seçimleri, bu atmosferde iktidarı yeniden AKP’nin eline verdi. Böylece seçim, demokratik değişimin değil, olağanüstü yöntemlerle geri alınmış bir zaferin aracına dönüştü.

2016: Darbe İçinde Darbe

15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi, Türkiye’nin yakın tarihindeki en sarsıcı olaylardan biridir. Darbe bastırıldı; ancak ilan edilen OHAL ve çıkarılan KHK’lar, “darbe içinde darbe” işlevi gördü. Bu süreçte on binlerce kamu görevlisi tasfiye edildi, seçilmiş belediyelere kayyum atandı, siyasal muhalefet sistematik baskı altına alındı. Böylece seçimlerin anlamı, devletin güvenlik aygıtlarının gölgesi altında aşınmaya başladı.

2017 Referandumu: Seçim Güvenliğinin Çöküşü

16 Nisan 2017’de yapılan anayasa referandumu, seçim hukukunun temel ilkelerini sarsan bir dönüm noktası oldu. Yüksek Seçim Kurulu’nun kararıyla yaklaşık üç milyon mühürsüz oy geçerli sayıldı. Bu müdahale, halk oylamasının sonucunu belirleyecek ölçüde etkili oldu. Siyasal sistemin başkanlık rejimine dönüşmesi, seçim güvenliğinin tartışmalı hale geldiği bir süreçte gerçekleşti.

19 Mart 2025: Sivil Darbe

2025’e gelindiğinde, seçilmiş temsilcilerin yetkilerini........

© Açık Gazete