Türk Hukuk tarihinde 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 olmak üzere 5 adet Anayasa bulunmaktadır. Ama en çok tartışılanı ve değiştirileni, 1982 Anayasası.
7 Kasım 1982 de yapılan halk oylamasında yüzde 91.97 oy ile kabul edildi. Ama 43 yıldır da tartışılıyor.
Yine yeniden aynı tartışmalar başladı.
Tartışmanın adı ‘’ Darbe Anayasası’’…
Bu defa Anayasayı değiştirmek isteyenler yeni kulplar taktılar, 1982 Anayasasına…
‘’Türkiye yüzyılı vizyonuna yakışmıyor’’ diyorlar.
Türkiye yüzyılı vizyonuna yakışmadığı söylenen, 1982 Anayasası aslında kalbura dönmüş durumda.
Nasıl mı?
43 yılda 1982 Anayasası 3’ü referandum yoluyla 12 defa değiştirildi.
1982 Anayasası ilk kabul edildiğinde 177 maddesi vardı. Bu 177 maddenin 58’i hiç değişmedi. 96 maddede değişiklik oldu. Değişen 96 maddenin 31’i yeniden yazılarak tümden değiştirildi.20’sinde esaslı değişiklikler oldu. 45 maddede tali değişiklikler yapıldı. 23 madde ise tamamen yürürlükten kaldırıldı.
1982 Anayasasında ilk değişiklik 1987 yılında yapıldı.
Neler mi değişti?
Seçmen yaşı 20’ye düşürüldü, Milletvekili sayısı 400’den 450’ye yükseltildi. Anayasa değişikliklerinin TBMM’de kabulü 2/3 çoğunluğu yerine 3/5 çoğunluğu ve gizli oy şartı getirildi.
İlk referandum1987 de yapıldı.1980 öncesi siyasi liderlerine getirilen yasakların kaldırılması için yapılan referandum da yasaklar yüzde 50.16 oyla kaldırıldı. Demirel, Ecevit, Erbakan ve Türkeş yeniden siyaset sahnesine döndüler.
İkinci değişiklik 1995 yılında oldu. Anayasa değişiklikleri ile siyasi alan genişletildi. Dernekler, Vakıflar, Kooperatifler ve sendikaların siyasi faaliyetlerini kısıtlayan hükümler kaldırıldı. İşçilere toplu iş sözleşmesi kanunda düzenleme şartıyla verildi. Siyasi partilere yurt dışında örgütlenme ve yurt içinde kadın ve Gençlik Kolları gibi kurumların kurulması serbestleştirildi. Seçme yaşı 18’e düşürüldü. Ve tutuklulara seçme hakkı getirildi. Milletvekili sayısı 450’den 550’ye çıkarıldı.
1999 Anayasa değişiklikleri ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinde yer alan Askeri üyelerin yerine sivil yargı mensupları getirilmesi ve kamu mülkiyetinin özelleştirilmesinin........

© 9 Eylül Gazetesi