Cumhurbaşkanının ABD gezisi, ABD açısından hayli kazançlı oldu. Türkiye bu ülkeden uçak ithal edecek, LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) ithal edecek. ABD’ye uyguladığı bazı ek gümrük vergilerini de kaldıran Türkiye’nin, bu adımlarına karşılık, ABD’den hangi iktisadi, mali, siyasi ödünleri kopardığı ise belli değil. Bu durumda, 100 milyar dolar olması amaçlanan karşılıklı ticarette aslan payını ABD alacak. Bunlar işin mali yönü. Bir de siyasi, diplomatik yönleri var elbette.

Lakin şunu unutmayalım, ekonomik bağımlılık kaçınılmaz olarak politik bağımlılığı da doğurduğundan, iktisadi bağımlılık aşılmadan, teknolojik bağımlılık aşılmadan, siyasi bağımsızlık mümkün değildir. Bu konuda tarih, örneklerle doludur.

Örnek mi? Hiç uzaklara gitmeyelim. Kendi tarihimize bakalım…Biliyoruz, Osmanlı Devleti’nin Kırım Savaşı (1853 – 1856) nedeniyle ilk dış borcunu aldığı 1854 yılı, sadece Osmanlı’nın siyaseti, diplomasisi, ordusu açısından değil, maliyesi açısından da önemli bir yıldır. Borcun son taksiti, tam 100 yıl sonra, 1954’te ödenmiştir.

Kırım Harbi sonrasında, 1856’de toplanan Paris Kongresi’nde, Avrupa devletleri Osmanlı Devleti’nin bağımsızlığını ve egemenliğini güvence altına almış, Osmanlı’nın içişlerine karışmayacaklarına söz vermiş, onu bir Avrupa devleti olarak Avrupa uyumu içinde kabul ettiklerini kayda almışlardır. Kongre sonrasında imzalanan Paris Antlaşması ile de Osmanlı, bir anlamda yaşam destek ünitesine bağlanmış, oksijen çadırına alınmıştır. Her ne kadar dönemin Avrupa güçleri bu sözleri vermişlerse de, Osmanlı’nın özellikle Hristiyan tebaasına yönelik uygulamaların denetçisi olacaklarının da altını çizmişlerdir. Neticede Osmanlı’nın yıkılması veya rakip bir gücün tam denetimi altına girmesi, hiçbir Avrupa gücünün işine gelmediği için, Osmanlı 20. yüzyılın ilk yıllarını görebilmiştir.

Kabul ediyoruz, nesnel........

© 12punto