Kurban ve Ramazan Bayramları, Türkiye'de yalnızca dini bir vecibe değil; aynı zamanda derin köklere sahip sosyal ve ekonomik birer olgudur. Her yıl tekrar eden bu dönemler, bireylerin tüketim alışkanlıklarından kamu harcamalarına, küçük esnaftan büyük perakendecilere kadar geniş bir ekonomik döngüyü tetikler. "Bayram ekonomisi" tam da bu noktada gündeme gelir. Peki, nedir bu kavram ve neden her yıl milyonlarca insanı etkileyen bir ekonomik canlılık yaratır?

Bayram Harçlıkları: Küçük Ellerde, Büyük Sevgi

Bayramlarda çocuklara verilen harçlıklar, kültürel bir gelenek olmanın ötesinde ekonomik anlam taşıyan mikro bir döngüdür. 2024 verilerine göre, ortalama bir çocuk bayram boyunca 300-600 TL arasında harçlık topluyor. Türkiye’de yaklaşık 20 milyon 0-14 yaş arası birey olduğu düşünülürse, potansiyel toplam harçlık ekonomisinin 5 ila 10 milyar TL arasında olduğu tahmin edilebilir.

Bu harçlıkların önemli bir bölümü anında tüketime dönüşür: dondurma, oyuncak, kıyafet ve lunapark vb. harcamaları. Bu durum özellikle yerel esnaf ve küçük ölçekli işletmeler için kısa vadeli bir canlanma anlamına gelir.

Hediyelik Eşya ve Giyim Harcamaları: Tüketimin Ritüelleşmesi

Bayram alışverişleri artık bir ihtiyaçtan çok sosyal bir ritüel haline geldi. Geleneksel “bayramlık” alma kültürü, günümüzde büyük giyim zincirlerinin kampanyalarıyla yeniden şekillendi. 2025 Ramazan Bayramı öncesi yapılan sektör analizlerine göre, sadece giyim ve ayakkabı sektöründe yaklaşık 18 milyar TL’lik bir harcama gerçekleşti. Bu harcamanın p’inin kredi kartı ile yapıldığı da ayrıca dikkat çekici bir veri.

Bayram öncesi AVM' lerdeki yoğunluk, e-ticaret sitelerinin rekor satış grafikleri ve özel indirim kampanyaları, tüketimin artık kültürel kodlarla iç içe geçtiğini gösteriyor.

Ziyaret Kültürü ve Şehirlerarası Hareketlilik

Bayramlar, Türkiye’nin dört bir yanındaki aile bireylerinin bir araya gelmesini sağlayan önemli sosyal buluşma alanlarıdır. Bu sosyal gelenek, aynı zamanda ulaştırma, turizm ve konaklama sektörlerini doğrudan etkiler.

• Bayram döneminde kara yolu taşımacılığında 0’ye yakın bir artış yaşanırken, şehirlerarası otobüs firmaları ek seferler koymak zorunda kalıyor.

• Otel doluluk oranları Ege ve Akdeniz’de �’lara kadar çıkıyor.

• Hava yolu şirketleri, iç hatlarda fiyat artışlarıyla dikkat çekerken, bu dönemde biletlerin �’i 2 hafta önceden tükenmiş oluyor.

Kurbanlık ve Gıda Tüketimi: Tarım Ekonomisine Katkı

Kurban Bayramı özelinde, hayvancılık sektörü bayram ekonomisinin baş aktörlerinden biridir. Türkiye genelinde yaklaşık 2 milyon küçükbaş ve 900 bin büyükbaş........

© 12punto