İnternette kısa bir video izledim. Videodaki adam şunu söylüyordu: “İngiltere’de 10 GB’lık bir data paketi, Türkiye’deki 10 GB’lık paketle aynı süre idare etmiyor.” Basit bir cümle ama çok önemli bir farkı işaret ediyor. Aynı 10 GB, biri ülkede haftalarca yetiyor, diğerinde birkaç günde bitiyor. Peki neden?

Mesele hız değil, gecikme

5G demek hız değil, “latency” yani gecikme demektir. Bu teknolojinin asıl vaadi, milisaniyelik gecikmelerle cihazların birbirine neredeyse anında cevap verebilmesidir. Bunun gerçekleşebilmesi için ise altyapının son derece temiz, parazitsiz ve düşük kayıplı olması gerekir. Türkiye’de ise tam tersi bir tablo var.

QoS (Quality of Service) yani servis kalitesi düşük; verinin önemli bir kısmı parazitte kayboluyor. Paket kayıpları, yönlendirme hataları, baz istasyonu yoğunluğu… Bunların hepsi bağlantı verimini düşürüyor. Yani Türkiye’deki 10 GB aslında hiçbir zaman 10 GB olarak kullanılmıyor. Veri yolda ölüyor. Bu yüzden İngiltere’de aynı paket bir ay yetiyorken bizde birkaç günde bitiyor.

Fiber olmadan latency olmaz

5G’nin vaat ettiği düşük gecikme, yalnızca fiber altyapı ile mümkündür. Çünkü baz istasyonundan çıkan verinin omurgaya taşınması fiber üzerinden olur. Türkiye’de hâlâ fiber erişim oranı düşük, yatırım temposu yavaş. Fiber yoksa, 5G’nin en büyük avantajı olan düşük latency zaten mümkün değildir.

Kısacası 5G hız değil, latency demektir — o da bu parazitli, zayıf hatlarla yapılamaz.

Baz istasyonlarında IP paylaşımı

Operatörler yıllardır maliyetten kaçmak için baz istasyonlarında tek IP’yi birden fazla kullanıcıya paylaştıran CGNAT sistemleri kullanıyor. Bu, yalnızca veri trafiğini........

© 12punto