Enerji, 21. yüzyılın sadece ekonomik bir girdisi değil; diplomasi, teknoloji, güvenlik ve ulusal stratejiyle iç içe geçmiş çok boyutlu bir mücadele alanıdır artık. Bugün bir ülkenin enerji politikasını anlamadan dış politikasını; boru hatlarını, elektrik şebekelerini ve kritik mineralleri analiz etmeden küresel jeopolitiği kavramak mümkün değil.

Günümüz dünyasında enerji sadece evlerimizi aydınlatan değil; savaşları başlatan, ittifakları kuran, devletleri dönüştüren bir güç unsurudur. Ve bu yeni enerjinin yeni düzeninde, güç artık yalnızca yerin altındakiyle değil, zihnin ürettiğiyle de şekilleniyor.

Gerçekten de güç merkezleri değişiyor. Küresel enerji talebinin p’inden fazlası artık Asya-Pasifik’ten geliyor. Çin yalnızca bir tüketici değil; güneş panellerinden elektrikli araçlara, nükleer enerji yatırımlarına kadar birçok alanda küresel lider. Hindistan ise Afrika ve Ortadoğu ile enerji diplomasisini derinleştiriyor, ABD ile stratejik bağlarını güçlendiriyor.

Batı ise bu yükselişi dengelemek adına fosil yakıtlarda arz zincirini kısıtlama, yeşil enerji yatırımlarını artırma ve jeopolitik baskı unsurlarını kullanma yoluna gidiyor. Ama gerçek şu: Bugünün enerjisi sadece kaynak değil; güç ve prestij meselesi haline geldi.

Petrolün yerini lityum, kobalt, nikel ve nadir toprak elementleri alıyor. Bu kritik mineraller olmadan ne batarya üretilebilir ne de enerji dönüşümü tamamlanabilir. Ukrayna’daki savaş yalnızca siyasi değil; aynı zamanda bu madenler üzerindeki kontrol mücadelesidir.

ABD ve AB, Çin’in bu alandaki hakimiyetini kırmak için “friend-shoring” yani dost ülkelerden tedarik stratejileri geliştiriyor. Şili, Kongo, Endonezya gibi ülkeler bir anda enerji diplomasisinin yıldızlarına dönüşüyor. Ama bu oyunun görünmeyen lideri yine Çin. Çünkü sadece sahip olmak değil, işleyebilmek de güç demektir.

OPEC’in arz kesintileri artık sadece ekonomik değil; doğrudan jeopolitik mesajlar içeriyor. Bu kesintilerle fiyatlar kontrol edilirken, Batı’ya karşı stratejik denge arayışları da sürdürülüyor. ABD ise kaya gazı sayesinde hem içeride bağımsız hem de dışarıda etkili bir enerji gücü olmayı sürdürüyor.

Doğalgaz, “geçiş yakıtı” kimliğiyle yeniden öne çıkarken; LNG terminalleri, stratejik enerji koridorlarının yeni düğüm noktaları haline geliyor. Türkiye, Katar, Avustralya, ABD........

© 10 Haber