menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Vatanı Sevmek Değil, Vatanı Kurmak: Üst İnsan Atatürk

34 1
09.06.2025

İranlı sosyolog ve siyaset bilimci Ülen Tölge’nin Atatürk hakkındaki tespitleri, bugüne dek dile gelen sıradan övgü kalıplarını paramparça ediyor. Alışılmış methiyelerin ötesinde, daha derinlikli ve sarsıcı bir bakış açısı sunuyor. Tölge’nin şu cümlesi, belki de bugüne dek Atatürk hakkında söylenmiş en sıra dışı tanımlamalardan biridir:

“Atatürk’ün vatan sevgisine inanmıyorum. Üst insanlarda vatan sevgisinden daha yüce bir duygu olduğuna inanıyorum: Vatan kuruculuğu.”

Bu cümle, sadece retorik bir ifadeyle değil, yerleşik “vatanseverlik” anlayışımıza karşı güçlü bir meydan okumayla geliyor. Çünkü Tölge’ye göre Atatürk’ün yaşadığı çağda sevilecek bir vatan yoktu. Osmanlı’nın çöküşüyle birlikte ortada ne ortak değerler, ne de kapsayıcı bir yurttaşlık bilinci kalmıştı. Geriye sadece bir coğrafya ve o coğrafyanın üzerinde yüzyılların ümmetçi, ataerkil, kastlaşmış tortuları kalmıştı.

Ama Atatürk, işte tam da bu yokluğun ortasında bir varlık inşa etti. Sevgiyi değil, inşayı önceledi. Vatanı, soyut bir aşk nesnesi olarak değil, kurulması gereken bir değerler sistemi olarak ele aldı.

Tölge, bu konuyu daha da derinleştiriyor:

“Vatan sadece toprak değildir. Vatan; yüce değerlerin zarfıdır.”

Bu saptama, Atatürk’ün mirasını anlamanın belki de en kıymetli anahtarıdır. Çünkü Atatürk, Anadolu halkına önce “değerler” armağan etti. O değerler üzerinden bir vatan tahayyül etti. Toprağı anlamla, geçmişi bilinçle, geleceği umutla yoğurdu.

O nedenle Atatürk yalnızca........

© 10 Haber