Yirmi beş yıl kadar önceydi. Kahire’de Nil kıyısında, zamanın neredeyse unutmayı tercih ettiği bir kahvehanede hayatımda ilk ve son kez nargile içtim. Merakla başladığım deneyim, ağır duman, yapışkan tat ve gün boyu süren baş ağrısıyla sonuçlandı. En kalıcı iz ise o kesif koku oldu; günlerce üzerimden çıkmadı.

O gün içimden sessizce bir söz verdim: “Bir daha asla.”

Yıllarca bu kararıma sadık kaldım. Londra’da Edgware Road’un Arap kafeleri önünden geçerken burnumu tıkar, İstanbul’da kahvehane köşelerinde sergilenen bakımsız nargile şişelerine mesafeyle yaklaşırdım.

Nargile, zihnimde geçmişin tozlu raflarına kaldırılmış, yorgun, çağ dışı bir alışkanlık olarak kalmıştı. Ta ki geçen haftaya kadar…

Londra’nın kalbinde, Michelin yıldızlı Zahter restoranında, önüme konan cam bir düzeneğe kuşkuyla yaklaştım. İçinden yükselen şey yoğun bir duman değil, hafif aromatik bir buhardı. Nane, bergamot, hafif limon… Ne baş ağrısı, ne is kokusu, ne de geçmişe dair tortular… Kulaklarımda elektronik ritimler, etrafımda modern tasarımın detayları…

Ve işte o an anladım: nargile geri dönmüştü. Ama bu kez başka bir surette: rafine, çağdaş, şehirli, küresel ve deneyim odaklı.

Nargile denince bugün pek çoğumuzun aklına İstanbul gelir. Oysa bu kültürel ritüelin kökeni 16. yüzyıl Hindistan’ına, oradan Basra Körfezi’ne ve nihayet İran üzerinden Osmanlı saraylarına uzanır. Bir zamanlar sultanların huzurunda içilen, sohbetlerin zarif eşlikçisi olan nargile, asırlardır Doğu’nun yavaş zaman anlayışını temsil etti.

Osmanlı kahvehanelerinde şekillenen bu alışkanlık, zamanla saraydan halka yayıldı. Tütün, seremoniyi andıran bir hazırlık süreciyle cam düzeneğe yerleştirilir, kömürle yavaş yavaş ısıtılır, sonra ağır ağır içilirdi. Çayla, sohbetle, hatta şiirle birleşen bir törendi bu.

Ancak bu zarif ritüel zamanla anlamını yitirdi. Hızlı şehirleşme, özensiz işletmecilik, kalitesiz malzeme ve hedef kitlenin değişimiyle birlikte nargile, köhneleşti.

Bir zamanlar zarafetle anılan........

© 10 Haber