Geçen akşam İstanbul’da Koç Üniversitesi’nin Rahmi Koç Bilim Ödülü töreni vardı.

Bu ödül bir yıl bir sosyal bilimciye, bir yıl bir pozitif bilimler alanında çalışan bilimciye veriliyor. Bu yıl sıra sosyal bilimcilerdeydi ve ödülü Türkiye’nin yetiştirdiği yeni kuşak iktisatçıların en parlaklarından biri olan Prof. Dr. Ufuk Akçiğit kazandı. Tamamen hak edilmiş bir ödül bu.

Akçiğit dar gelirli bir ailenin çocuğu. Annesi babası o küçük yaştayken Almanya’da gurbetçilikten vaz geçip Türkiye’ye dönmüş, “Çocuğumuz Türkiye’de okusun” diye düşünmüş; “ikinci kuşak Almancı” olmasını istememişler.

Minik Ufuk daha yedi yaşında pazarlarda pazarcılık yapmaya başlamış, aile bütçesine katkıda bulunmuş.

Parlak bir öğrenci olarak ‘Devlet Parasız Yatılı’ sınavını kazanmış, minicik bir çocuk olarak anne-baba evinden kopup Ankara Anadolu Lisesi’ne yatılı okumaya gitmiş.

Geldiği sosyal sınıftan yükselmeye çalışan bütün diğer çocuklar gibi ailesi onun doktor-mühendis olmasını istemiş. O da parlak bir öğrenci, hedefi mühendis olmak, o yüzden lisede MF (Matematik-Fen) adı verilen programda ama halen çok yakın arkadaşı olan bir isim hayatını değiştirmiş, “Niye mühendis olalım ki” diye sormuş. O da TM (Türkçe Matematik) programına geçmiş.

Üniversite olarak Koç Üniversitesini seçmesi, üniversite sınavında Türkiye yirmialtıncısı olması, üniversitede sıradışı parlak bir öğrenci olması, hiç master yapmadan lisanstan mezun olur olmaz Amerika’da pek çok doktora programına kabul edilmesi ama onun MIT’yi seçmesi ve orada Daron Acemoğlu ile doktorasını yapması hiç de tesadüfen olan şeyler değil; tamamı daha lisede TM’ye geçmesi gibi bilinçle alınmış kararlar.

Bugün dünyanın en parlak iktisatçıları arasında sayılmasına neden olan araştırmaları da öyle tesadüf değil.

Kendisi başlı başına bir “sosyal mobilite” örneği. Dar gelirli bir aileden bugün bulunduğu noktaya gelmesini eğitimine borçlu ve sosyal mobilite çalışırken eğitimin önemini bir iktisadi faktör olarak çalışmalarına katıyor.

Bir başka çalışma alanı olan ve bütün dünyada “Orta gelir tuzağı” olarak adlandırılan konu da aslında bir sosyal mobilite konusu. Bu kez mobilite tek bir birey için değil koca bir ulus için geçerli. Acaba o dar gelirli ulus orta gelirli olmayı başardıktan sonra zengin olmayı da başaracak........

© 10 Haber