menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Ne mutlu bize ki insan beyni hala analog!

33 0
24.08.2025

Artık bu yapay zeka serisini bitirmek istiyorum, umarım bu son yazı olacak.

Geçen hafta, insanı geride bırakacak bir seviyede yapay zekayı anlatan ‘Genel yapay zeka’nın (AGI) başarılabilir bir şey olup olmadığını tartışanların görüşlerini aktardım burada.

Kendimi o tartışmalarda geçen hafta bir mini videosunu da yayınladığım, halen Facebook’un yapay zeka araştırmalarının başındaki isim olan ve yapay zekanın üç kurucu babasından biri kabul edlen Yann LeCun’a daha yakın hissediyorum.

Yann LeCun, yapay zekanın ister istemez internette yer alan dijital materyalle eğitildiğini söylüyor ve bu materyalin de son derece yetersiz olduğundan hareket ediyor genel yapay zekayı başarmanın neden sanılandan daha fazla vakit alacağını anlatırken.

Enformasyon teorisinin fonksiyonlarından biri, “bilgi”nin ölçülebilir bir değere çevrilmesidir. Teori bunu “bit”lerle yapar. Bunu yaparken de “bilgi”nin (enformasyon) “gerçek”, “kıymetli” veya “önemli” olmasıyla ilgilenmez. Sosyal medyada paylaştığınız kedi fotoğrafı da teoriye göre “bilgi”dir, fizik bilimi ile ilgili çığır açan makale de. Bunlar aynı şekilde “bit”lere dönüşür, “bit” ile büyüklüğü ölçülür.

Zaman zaman çıkan istatistikler var, neye dayandıklarını ve ne kadar gerçek olduklarını bilmiyorum ama dünyanın şu an sahip olduğu internetten erişilebilir bilgi depolama kapasitesinin ezici bir çoğunluğunu böyle saçma sapan videolar ve fotoğraflar oluşturuyor.

Zaten bilgisayarınıza veya daha iyisi telefonunuza bir bakın. Gigabaytlar dolusu fotoğraf depoluyorsunuz, çoğuna da geri dönüp bir daha bakmıyorsunuz. Her dakika binlerce saatlik video yükleniyor internete.

Yann LeCun, yapay zekaların eğitiminde kullanılan geniş dil modellerinin (LLM) en büyüğünün 20 trilyon bit olduğunu söylüyor, bu büyüklükte bir bilginin de henüz 4 yaşına basmış bir çocuğun doğduğu günden beri gözleriyle görerek işlediği bilgi miktarına denk geldiğini hesaplıyor.

Nasıl dört yaşında bir çocuğun doğduğu andan itibaren gözleriyle gördüğü “bilgi”nin belki yüzde 90’ı “çöp” niteliğinde bilgiyse, aslında LLM’deki “bilgi”nin de önemli miktarı çöp niteliğinde.

Bir kısmı elbette kıymetli, önemli ve gerçek bilgi. Ama ezici bölümü hiçbir anlamı da, kıymeti harbiyesi de olmayan metinler, gevezelikler vs.

Oysa biz AGI diye kısaltılan yapay genel zekadan, onun hepimizden hem aklının çalışma hızı bakımından, hem sahip olduğu bilgi bakımından hem de fikir yürütme yeteneği bakımından daha üstün olacağı endişesiyle korkuyoruz.

Ama unutmayın ki bizim beynimiz hala analog; tamamen bilgisayara aktarılmış değil. Aktarılan kısmı o beynimizi kullanarak ürettiklerimiz sadece.

Yann LeCun’un hiç söylemediği bir kısmı daha var AGI’ın. O da fikir yürütme bölümü.

İnsanın ayırt edici özelliği, doğadaki diğer canlılara göre daha üstün, daha geniş kapsamlı bir akıl yürütme (reasoning) yeteneğine sahip olması.

Peki karşınıza alıp konuştuğunuz yapay zeka modelleri, mesela ChatGPT size cevap verirken akıl yürütme yapıyor mu?

Hem evet hem hayır.

Yapay zeka modellerinin başarısını........

© 10 Haber