Da li postoje države koje su deo hijerarhijski uspostavljenog globalnog „imperijalnog” poretka i ispunjavaju „prokonzularne” dužnosti, ali i same imaju nezanemarljivu sopstvenu moć? Ne znam da li takva kategorija postoji u oblasti međunarodnih odnosa, ali Klinton Fernandes je uvodi u svojoj kratkoj i britkoj knjizi Subimperijalna moć: Australija u međunarodnoj areni. Fernandes je profesor na Univerzitetu Novog Južnog Velsa i ranije je bio uključen u različita vladina savetodavna tela.

Fernandes definiše subimperijalnu silu na sledeći način: „Subimperijalna sila je i subimperijalna i moćna. To nije država klijent. Važne aspekte svog suvereniteta, odbranu i spoljnu politiku, ona potčinjava službi imperijalnom sistemu, istovremeno pokazujući značajnu moć u sopstvenoj zoni uticaja”. Čini se da Australija skoro savršeno odgovara ovoj definiciji. Ona takvu ulogu nije preuzela sa uspostavljanjem sistema Pax Americana posle Drugog svetskog rata, već je ju samo zadržala prateći smenu vlasti na vrhu imperijalnog sistema od Ujedinjenog Kraljevstva do Sjedinjenih Država. Naime, nije teško uočiti da je Australija, zvanično protektorat do Vestminsterskih reformi 1931, igrala istu ulogu i u britanskom sistemu. Ona je bila ispostava Britanske imperije, naseljena britanskim građanima koji su očigledno osećali jaku vezu prema matičnoj zemlji, a time i prema imperiji.

Dobročinstvo britanske krune je uzimano zdravo za gotovo, kao što pokazuje nekoliko prilično izdašnih pohvala (koje navodi Fernandes) imperiji koja je „vladala drugima zbog njihovog dobra“. Australija čak nije bila voljna da prihvati veće slobode koje joj je davala reforma britanskog imperijalnog sistema, pa su Vestminsterske reforme ratifikovane u zemlji tek deset godina kasnije, 1942. Kada je posle 1945. došlo do smene imperija, Australija je naravno i u novom sistemu zadržala istu ulogu, postajući predstraža Sjedinjenih Država prema Aziji. Ona je, kako to ne baš delikatno kaže izraelski ambasador u Australiji, za Aziju bila „autsajder”, evropska zemlja koja se kao i........

© Нови Стандард