Türkiye’de tarımın içinde bulunduğu tablo, artık sadece fiyat artışıyla değil, üretimin giderek küçülmesiyle de alarm veriyor. Eylül ayında açıklanan verilere göre, çiftçilerin sattığı ürünlerin fiyatı geçen aya göre %5,8, geçen yıla göre ise yaklaşık G arttı.

Yani geçen sene 100 liraya satılan bir ürün, bu yıl ortalama 147 liraya satılıyor. Kağıt üzerinde çiftçi zenginleşmiş gibi görünüyor.

Ama işin gerçeği tam tersi.

Üretici değil, aracı kazanıyor

Tarladaki fiyat artışı üreticinin cebine girmiyor. Çünkü gübre, mazot, tohum ve ilaç gibi girdi maliyetleri aynı dönemde çok daha fazla yükseldi. Çiftçi ürününü daha pahalı satıyor, ama kârı artmıyor; hatta çoğu zararına üretim yapıyor.

Üstelik bu tablo tüketiciye de zam olarak yansıyor.

Tarlada 10 liraya satılan domates, market rafında 35 liraya kadar çıkıyor. Aradaki fark büyürken, çiftçi ve tüketici aynı zincirin iki ucunda eziliyor.

******

Bazı ürünlerde rekor artışlar

*****

Eylül’de özellikle meyve grubundaki artışlar dikkat çekici. Şeftali, erik gibi çekirdekli meyvelerde fiyatlar 5 artmış. Böğürtlen, yaban mersini gibi meyvelerde de aylık  artış görülmüş.

Bu rakamlar, sadece iklim ya da maliyet etkisiyle açıklanamayacak kadar yüksek. Tarımda üretim planlamasının olmaması, ürün bolluğu ya da kıtlığıyla fiyatların oynak hale gelmesine yol açıyor.

Yani bir yıl fazlalık yüzünden ürün tarlada çürüyor, ertesi yıl kıtlık nedeniyle fiyat patlıyor.

Bu da hem üretici hem tüketici açısından........

© Yeniçağ