Ülkemizde kamu ihalelerinde kişiye ve kurumlara özel yapılan değişikliklerin piyasaya olan etkisi her gün daha da fazla hissediliyor. Şeffaflıktan uzak olarak verilen projelerin insanların ve piyasanın güvenini sarsması ekonomimize ciddi zarar veriyor.

Türkiye’de kamu ihale sistemi, kamu kaynaklarının etkin, şeffaf ve rekabetçi biçimde kullanılması açısından kritik öneme sahiptir. Ancak son yıllarda yapılan düzenlemeler ve istisnai uygulamalarla sistemin temel ilkeleri ciddi biçimde aşındırılmış, bu durum hem piyasa yapısında bozulmalara hem de kamu maliyesinde verimsizliğe neden olmuştur. Bu makalede, kamu ihalelerindeki değişikliklerin Türkiye piyasasına verdiği başlıca zararlar ele alınacaktır.

1. Rekabetin zayıflaması ve piyasa yoğunlaşması

Kamu ihalelerinde yapılan düzenlemeler ile doğrudan temin ve pazarlık usulü kullanım oranı artmış, açık ihale yöntemi ise giderek terk edilmiştir. Özellikle 21/b ve 21/f maddeleriyle yapılan ihaleler, davet usulüyle sınırlı sayıda firmaya verildiği için rekabeti ortadan kaldırmakta ve piyasada oligopolistik bir yapı yaratmaktadır. Bu durum, az sayıda şirketin kamu kaynaklarına erişimde tekel benzeri bir pozisyona ulaşmasına neden olmakta, yeni ve küçük girişimcilerin sistem dışına itilmesine yol açmaktadır.

2. Fiyat şeffaflığının kaybı ve maliyet enflasyonu

Rekabetsiz ortamda fiyatlar, piyasa gerçeklerinden koparak yukarı yönlü sapmalar göstermektedir. Açık ihale yöntemi ile alınabilecek bir hizmetin ya da ürünün, davet usulüyle çok daha yüksek fiyata mal edilmesi, kamuya doğrudan bir maliyet yüklemektedir. Bu aynı zamanda, sektörde genel fiyat seviyelerini de yukarı........

© Yeniçağ