Toplam 36 maddeden oluşan ‘Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ nin görüşmelerine 22 Ekim tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda başlandı. Kanun Teklifinde vergi düzenlemeleri dışında sosyal güvenlik alanında yapılan düzenlemeler de bulunuyor.

Toplamda 350 milyar TL gelir hedefleniyor

Yapılan etki analizine göre bu düzenlemelerle, 200 milyar TL’nin üzerinde ek bütçe geliri, 150 milyar TL de tasarruf öngörülüyor. Gelirler tarafında, işveren prim oranının 1 puan artırılması 2026’da yaklaşık 111 milyar TL, prime esas kazanç üst sınırının asgari ücretin dokuz katına çıkarılması 63,7 milyar TL ek gelir sağlayacak. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na iç borçlanma yetkisi verilmesiyle taşınmaz satışları ve maliyet tasarruflarından 24,6 milyar TL gelir öngörülüyor. Mesken kira gelirlerindeki istisnanın sınırlandırılması 2027’de yaklaşık 22 milyar TL ek gelir getirecek. Araç alım-satım işlemlerinde noter harcı alınması ise 2026’da 13,1 milyar TL gelir yaratacak.

Giderler tarafında ise malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları işveren prim teşvikinin 4 puandan 2 puana indirilmesi 97,6 milyar TL, genç girişimci teşvikinin kaldırılması ise 11,7 milyar TL tasarruf sağlayacak. Belediyeler ve il özel idarelerinin paylarından yapılan kesintilerin artırılması, Cumhurbaşkanının yetkisini kullanması halinde yıllık 12 milyar TL ek tasarruf sağlaması bekleniyor.(1)

Teklifte ne var?

Kanun Teklifi ile vergi mevzuatında; “vergi dışında kalan alanların kapsama alınması”, “bazı istisnaların kaldırılması”, “kayıt dışılıkla etkin mücadele edilmesi” ve “vergi adaletinin güçlendirilmesi”nin amaçlandığı ileri sürülüyor.

Gelir Vergisi Kanunu kapsamındaki bazı istisnalar kaldırılıyor

*Mesken kira gelirlerinde gelir vergisi istisnası uygulamasının kapsamı daraltılıyor:

Mesken kira gelirlerindeki vergi istisnası kaldırılıyor, bundan böyle sadece emekli, malul, dul ve yetim aylığı alanlar bu istisnadan yararlanmaya devam edecek. (Madde 1- Yürürlük Tarihi: 01.01.2026).

*Kiraya verilen konutlar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizlerinin gayrisafi kira hasılatından indirimine son veriliyor:

Vergi adaletini sağlamak iddiasıyla, konut dışı kiralamalarda kullanılan kredilere ilişkin faizlerin gider olarak indirilmesine son veriliyor. (Madde 2- Yürürlük Tarihi: 2025 Yılı Gelir ve Kazançlarına Uygulanmak Üzere- Kanun Yayım Tarihi). Buna göre, konutlar hariç olmak üzere kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süreyle iktisap bedelinin %5’i indirilebilecek. Bu hüküm, 2025 yılı gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Bir başka anlatımla, uzun vadeli konut kredisi kullanarak satın aldığı gayrimenkulleri kiraya verenlerin, bu krediler için ödediği faizleri kira gelirlerini beyan ederken gider olarak indirme imkanına sahip olmaları nedeniyle, kiraya verilen gayrimenkulü kredili veya kredisiz alan kişiler arasında vergi yükü açısından ortaya çıkan farklılığın ortadan kaldırılması amaçlanıyor. Böylece tasarrufların üretken yatırımlara yönlendirilmesi ve servet edinimi için katlanılan borç giderlerinin vergiye tabi gelirin tespitinde gider olarak dikkate alınmak suretiyle vergi matrahında neden olduğu erozyonun da önlenmesi hedefleniyor.

*Gerçek bedeli yakalamak

Gayrimenkul satışlarında gerçek bedelin beyanını teşvik etmek amacıyla, eksik beyan durumunda uygulanan ceza oranı bir kat artırılıyor. (Madde 7-Yürürlük Tarihi: Kanun Yayım Tarihi). Böylece tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde aradaki farka isabet eden harcın tarh edilmesinde, vergi zıyaı cezası % yerine “bir kat” (0) şeklinde uygulanacak.

Sermaye kesimine tanınan bazı istisnalar kaldırılıyor:

*Serbest yatırım fonlarının istisnaları kaldırılıyor

Bilindiği üzere, sürekli olarak portföyünün en az Q’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma paylarının elden çıkarılmasında tevkifat uygulanmıyor ve bu katılma paylarından elde edilen gelirler için beyanname de verilmiyor.

Bu teklifle, bu teşviki kötüye kullandığı tespit edilen bazı serbest yatırım fonlarının ortaya çıkması nedeniyle, bir yıl elde tutma şartına bağlı vergi istisnası kaldırılıyor. (Madde 4- Yürürlük Tarihi: Kanun Yayım Tarihi). Teklifle portföyünün en az Q’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan bazı serbest fon yatırımcıları, yatırımcılar tarafından bir yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma paylarından elde edilen gelirlere ilişkin gelir vergisi istisnası kaldırılıyor.

Daha açık bir biçimde, sürekli olarak portföyünün en az Q’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonlardan, katılma payları sadece nitelikli yatırımcılara satılabilen, Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu’nda (TEFAS) işlem görmeyen ve fon portföyüne alınacak varlık ve işlemlere ilişkin herhangi bir oransal sınırlamaya tabi olmayanlar için bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnası uygulanmayacak. Bunların dışında kalan, sürekli olarak portföyünün en az Q’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan fonların katılma payı........

© Yeni Yaşam