menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Tarım, toprak, su, mera, zeytinlikler, ormanlar yaşamdır, memlekettir

8 0
22.06.2025

AKP iktidarı yeni bir kanun değişikliği yapmak istiyor. Adı, “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”. Bu kanun teklifinin içine sermaye için ne bulmuşsa koymuş. Torba kanunda yok, yok. Ne arasan var. Zeytinlikler, tarım arazileri, ormanlar, meralar, su sermayenin emrine amade ediliyor.

Temcit pilavı

Bilindiği üzere temcit pilavı, sahurda yenen pilavdır. Aynı zamanda bir olayın veya durumun “her sabah ısıtılarak yenen yemek gibi” tekrar tekrar gündeme getirilmesini eleştirmekte kullanılan bir deyiştir.

İşte tam da bu temcit pilavı gibi daha önce de bu tarz kanun ve yönetmelik değişiklikleri, farklı biçimlerde 10 kez ısıtılıp, ısıtılıp Meclis’in önüne konulmuştu. İlk olarak 2003 yılında Zeytincilik Yasası’nın değiştirmeyi gündem yaptı, daha çiçeği burnundayken AKP. Sonra sırasıyla 17 Ocak 2006, 15 Temmuz 2008, 3 Temmuz 2009, 21 Nisan 2010, 20 Şubat 2013, 16 Haziran 2014, 17 Mayıs 2017, 1 Mart 2022 ve 10 Aralık 2022 olmak üzere 10 kez zeytin sahaları ile ilgili yasa değişiklikleri için teşebbüste bulunmuştu taşıdı.

AKP’nin bu konudaki bazı girişimleri toplum baskısı, tarım ve ekoloji örgütlerinin mücadelesi sayesinde gerçekleşmedi. Bir kısmı yargı kararı ile engellendi. Ki yargı “kamu yararı asıl zeytinliklerde” dedi, o yönde karar verdi.

Kamu yararı asıl zeytinliklerde!

Kamu yararı asıl zeytinliklerde diyen yargı, yani Danıştay’dı! Hali hazırda Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan teklifin aynısı daha önce 10 kez denenen girişimlerde yer almış, 2022 yılında iki defa gündeme getirilmişti. Enerji Bakanlığı, Madencilik Yönetmeliği’ne bir madde ekleyerek zeytin sahalarının madenciliğe açılmasının önünü açtı. Bu değişiklik 1 Mart 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı da.

Bunun üzerine söz konusu düzenleme yargıya taşındı. TEMA Vakfı, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK), Çiftçi Sendikaları, Ziraat Mühendisleri Odası gibi sivil toplum kuruluşları yönetmeliğin iptali için birlikte Danıştay’a başvurdu. Danıştay 8. Dairesi yürütmenin durdurulması kararını verdi.

Üst mahkeme de düzenlemeye “dur” dedi.

Danıştay 8.Dairesi’nin 20 Nisan 2022 tarihinde verdiği “yürütmenin durdurulması” kararını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Danıştay’ın en üst yargı organı olan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na başvurarak temyiz etti. Kurul, bu itiraz üzerine, kararı 8. Daire’nin vermesinin yanlış olduğunu, asıl kararın Danıştay 10. Dairesi tarafından verilmesi gerektiğine hükmetti. Ayrıca 8. Daire tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararını kaldırdı. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 22 Haziran 2022’de iki dairenin oluşturacağı ortak bir kurulla bu davanın karara bağlanmasına hükmetti. İki dairenin oluşturduğu ortak kurul, 13 Eylül 2022 tarihli kararında bir kez daha yürütmenin durdurulması kararını verdi.

Danıştay, kararlarında yönetmelikle yasanın değiştirilemeyeceğini, bunun anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. Bundan daha önemlisi Enerji Bakanlığı’nın enerji üretiminde “kamu yararı” olduğunu savunması üzerine, Danıştay, asıl kamu yararının zeytinliklerin korunması olduğunu, bu düzenlemenin “telafisi güç, imkânsız, zararlar doğuracağını” belirtti. Buna rağmen tekrar ısıtılıp Meclis’e taşındı.

Pilav ısıtılıp yeniden Meclis’in önüne kondu

Isıtılan yeni kanun teklifi “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” başlığını taşımaktadır. Bir torba kanundur. 11.maddesinde yer alan zeytin sahalarının madenciliğe açılmasına yer verilmekte ve şöyledir:

“Madde 11- 3213 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde ve ekli haritalar ile listeler eklenmiştir.

Geçici Madde 45- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsat sahibi veya rödövansçı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda........

© Yeni Yaşam