menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Algı, aidiyet ve iktidar: Belediyeciliğin görsel rejimi (1)

41 1
12.05.2025

Belediyelerin işleyişi, işlevleri konusunu iki ayrı yazıda mercek altına alıyoruz. MTO'muzun en parlak isimlerimden Mehmet Varıcı Hocamız, konuyu felsefî derinlik ve tad katarak nefis bir şekilde kaleme aldı. İlgililerin ilgisine… Zihin açıcı okumalar…


İKTİDAR'IN GÖRÜMÜMLERİ


Bir toplumu denetim altına almanın en etkili yollarından biri, onu oluşturan fertlerin kendi başına yapabileceği işleri ellerinden alıp onlar adına yapmaktır. Bu yöntem, doğrudan baskı uygulamayan fakat özgürlük alanını daraltan güçlü bir müdahale biçimidir.

Kendi ihtiyacını tanımlama, karar alma ve çözüm üretme süreçlerini kurumlara devreden birey, zamanla bu hizmetleri üreten ve yerine getiren yönetim mekanizmalarına karşı bağımlı hâle gelir. Böylece kamu hizmetleri, özgürleştirici bir araç olmaktan çıkar, yönetilenin iradesini yavaşça devre dışı bırakan bir parazit düzenine dönüşür. Bu çerçevede özellikle belediyecilik, salt teknik bir sorumluluk alanı olmaktan uzaklaşarak bireyin ve toplumun iradesine temas eden ve bu iradeyi yeniden biçimlendiren bir iktidar aygıtına dönüşür.

Günlük hayatta sıradan görünen pek çok uygulama, aslında sosyal ilişkilerin şekillenmesinde belirleyici bir rol oynar. Alışkanlıklar, kamusal normlar ve bireysel beklentiler, görünüşte doğal akış içinde oluşuyor gibi görünse de arka planda bu süreçleri yönlendiren karmaşık bir iktidar mekanizması işler.


Fransız düşünür Michel Foucault, iktidarın yalnızca yasaları koyan bir otoriteyle sınırlı olmadığını; aynı zamanda bireylerin düşünme biçimlerini, davranış kalıplarını ve estetik algılarını üreten bir yapıya sahip olduğunu ortaya koyar. Ona göre iktidar, her türlü toplumsal ilişkide yeniden üretilir ve özellikle rutinleştirilen gündelik pratikler üzerinden işlerlik kazanır.


Bu perspektiften bakıldığında, belediyecilik yalnızca altyapı ve hizmet üretimi anlamına gelmez. Sosyal yardımlar, kültürel etkinlikler ve kamusal alan tasarımları hem belirli hayat tarzlarını dayatan hem de toplumu belirli normlara uymak zorunda bırakan........

© Yeni Şafak