Beylikle padişahlığın bir tüy kadar yok değeri Mela’nın yanında

Mülk-ü cihana değişmem, sevgiliden gelirse bir zerre inayet

Bu sözler geçtiğimiz hafta sonu Cizre’de Şırnak Üniversitesince düzenlene Uluslararası Melayê Cizîrî Sempozyumunun tanıtım afişinde yer alan Mela’ya ait beyit. Daha önce Melayê Cizîrî için üç defa düzenlenen sempozyumun dördüncüsü olarak ve “Melaye Cizîrî’in Ahlak Anlayışı” temalı olarak gerçekleşti sempozyum. Cizîrî’nin dizelerinde “Mela” (âlim, arif, hakikat bilgisi taşıyan) makamı, dünyevî otoritenin üstünde tabi. Bu, Kürt–İslam toplumlarında geleneksel olarak ahlak ve siyaset arasında cari olan bir dengenin en iyi ifadesi. Alimlerin manevî otoritesi beylerin/padişahların siyasal gücünün her zaman üstünde. Bugünlerde siyasetin ahlaktan, ahlakın da siyasetten arındırılmaya çalışıldığı, belki günümüzün Kürt bilgelerinden Vahdettin İnce’nin yakıştırılmasıyla iki önemli eylem ve değer arasındaki sıla-i rahimin kesilmiş olduğu zeminde bu sılayı yine bir başka Kürt bilgesi Melayê Cizîrî’nin çağrısı kurabilir mi?

Bazı insanlar günlük siyasete girmiş insanları “kötü yola düşmüş” gibi görür, ama işleri düştüğünde de siyasetçiden medet ummaktan geri durmaz. Bu, siyasetin kuşkusuz çok dar bir tasavvuru. Siyaset kuşkusuz bunun çok ötesinde bir insani varoluş düzeyi, yeryüzünü imar etmeye dönük bir irade, dünyanın çıkmış çivisini yeniden yerine oturtma, yeryüzünü ıslah etmeye yönelik girişimleri de dışlamaz. Dışlamamak ne kelime, bütün bunları da ancak siyasetle yapabilirsiniz ki bu zeminde siyaset ve etik birbirinden ayrılamaz.

Yine de siyasetin sağladığı makamlar taşıyıcılarına çok ağır gelebilir. Hissedilen iktidar insanı çok kolay gaflete ve dalalete düşürebilir. Onun için bir cihat olarak siyasette de nefisle mücadele dünyanın imarı ve ıslahı mücadelesinden ayrılmamalı. Melayê Cizîrî’nin biraz da kinik bir tutum çağrıştıran sözleri anti-siyaset olarak değil belki bir siyaset terbiyesi olarak da okunmalı.

Bu yılın Melayê Cizîrî Sempozyumunda “ahlak” teması öne çıkarıldı, ama önceki üç sempozyum sırayla Aşk, Varlık Bilimi (ontoloji) ve Bilgi Bilimi (epistemoloji) temalarıyla gerçekleşmiş. İlk Sempozyumun Aşk temalı olması Melayê Cizîrî’nin meşhur divanındaki güçlü aşk edebiyatından ve asırlarca........

© Yeni Şafak