Ortadoğu’da yaşananlar yavaş yavaş Türkiye-İsrâil askerî hesaplaşması ihtimâlini tırmandıran bir boyut kazanmaya başladı. Taraflardan gelen açıklamalar, böyle bir senaryonun her zaman olduğundan daha muhtemel hâle geldiğine işâret ediyor. Doğrusu ben bu ihtimâlin başta ABD olmak üzere, bu coğrafyaya müdâhil güçler tarafından aslâ arzu edilemeyeceğini düşünürdüm. Öyle ya; farklı bağlarla da olsa Batı’ya bağlı bu iki devletin savaşması en başta Batı için hiçbir şart altında kabûl edilebilir bir senaryo olmadığını düşünmek için çok sayıda sebep olmalıdır. Lâkin yaşananlar bunun tersini akla getiriyor.

Hiçbir savaş, savaşan taraflardan ibâret değildir. Tıpkı Matruşka bebeklerin diziliminde olduğu gibi her savaş, kendisini kuşatan başka savaşların çemberi içinde yaşanıyor. Bilhassa modern savaşlarda bu daha da belirgin. O hâlde muhtemel bir Türkiye-İsrâil çatışmasını kendisini kuşatan daha büyük ve kapsamlı savaşlara yedirerek anlamak ve değerlendirmek lâzım gelir.

O zamân sorulması gereken soru şu: Bir Türkiye-İsrâil askerî çatışması ihtimâlini hangi savaşlar kuşatıyor? Böyle bir çatışmanın –hemen Allah esirgesin diyeceğim– boyutlarını da bu soruya verilecek cevaplar belirleyecektir.

Her şey Sûriye Devrimi ile başladı. Esed, İdlib’den yola çıkan HTŞ güçleri tarafından devrildi. Bunu, 7 Ekim hâdisesi ve arkasından yaşanan Gazze soykırımı ve Lübnan’ın kısmen de olsa İsrâil tarafından işgâli ile berâber değerlendirmek gerekir. Esed kanlı bir diktatördü. Buna hiç şüphe yok. Ama tıpkı Saddam gibi İsrâil’i rahatsız ediyordu. Saddam’dan kurtulmuşlardı. Sıra Esed’e gelmişti. Esed, yanına İran ve Rusya’yı alarak direndi. Ama gücü buraya kadar yetti. Bilhassa Rusya’nın geri durmasıyla İsrâil’in açık hedefi hâline geldi. İran’ın Sûriye’deki varlığı ise Esed’i daha açık bir hedef hâline getiriyordu. Esed’in tasfiyesini elbette Türkiye’de kendi sâikleri üzerinden istiyordu. Devreye başta İngiltere olmak üzere Batı girdi. Evet, Rusya hafif tertip........

© Yeni Şafak