Amel

kelimesini

ilim

kelimesiyle

eşit

leyen

İmam Gazzâlî

(rahimehullah), ilimi amelle ve ameli de ilimle birlikte

değerli

saymıştır.

Gazzâlî’nin bu tutumu, fiilin bilgisiz de olabileceğinden hareketle, amelin “Dünya ve ahirette ceza veya mükâfat konusu olan her türlü iş ve davranış”a mahsus, diğer bir söyleyişle fiilin genel

amel

in ise özel olmasından kaynaklanıyor olsa gerektir. (Bkz. TDV DİA “Amel” maddesi, Süleyman Uludağ ve yine bu yazardan Temel Tasavvufî Kavramlar, Ketebe, 2021)

Bu bağlamda

Kur’an

ve

hadis

in Arapça olması nedeniyle yalnız bunların anlaşılmasına yarayacak kadar edebiyat, lügat ve nahiv bilgisinin kafi geleceğini belirttikten sonra bu yönlü bir iktifa etmede, Kur’an ve hadis hükümlerinin yerine getirilmemesini,

İhya

’sındaki

aldanışlar

listesine dahil eden Gazzâlî, ilim ve ameli bu hususta da birleştirerek, manaların aletleri saydığı harflerden maksadı manada (tasavvuftaki karşılığıyla zevkte, tatmada) toplamıştır. (İhya, 30. Kitap: Aldanışların Yergisi)

Bu köşedeki ilgili yazılarımda zaman zaman

lügatle pehlivanlık

etme bahtsızlığına uğrayan biri olarak, öncelikle

kendi faydam

için zikrettiğim yukarıdaki bilgiyi tahkim eden bir sözlüğün haberini iletmek isterim:

Semîn el-Halebî’

nin (ö. 756/1355) daha çok

Umdetü’l-Huffâz

olarak anılan tam adı........

© Yeni Şafak