Gülmek, insanoğlunun en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden biri olduğu gibi insanı sevimli kılan özelliklerdendir. Nükteler yoluyla gülmek ve güldürmek ise ince ruhlu ve kıvrak zekalı insanların hususiyetlerindendir. Fahr-i Kâinat Efendimiz (sav) de mütebessim bir çehreye sahip olup sık sık nükteler yapar, güler ve güldürürdü. Hatta bazı sahâbîler, ondan daha mütebessim ve güler yüzlü bir insan görmediklerini söylemiştir. Kendisi mütebessim olduğu gibi insanları tebessüm ettirmeyi de severdi. Zaman zaman kimseyi kırmadan nükteler yapar, etrafındakileri güldürürdü. Dolayısıyla nükteler yoluyla tebessüm etmek ve ettirmek, onun bir sünneti olarak değerlendirilebilir.

Peki, Kur’an ayetleriyle nükte yapılabilir mi? Geçmişte bunu yapanlar olmuş mudur? Bazı kaynaklarda, Kur’an ile nükte yapan kişilerden insanı tebessüme sevk eden ilginç örnekler aktarılır. Burada hemen “Kur’an ile nükte caiz midir?” sorusunu cevaplayalım. Kaynaklarımızda bu konu genellikle “Kur’an ile iktibas” başlığı altında ele alınır ve “Kur’an ile iktibas caiz midir?” sorusuna cevap aranır. Âlimlerimizin genel kanaati şudur: Kur’an’dan alıntı yapıldığı belli olacak şekilde ise ve Kur’an’ın saygınlığına halel getirecek bir durum yoksa söz arasında Kur’an’dan iktibas yapmak caizdir. Ancak kişinin kendi sözü gibi aktarılmışsa ya da bağlam içinde öyle anlaşılması mümkünse veya Kur’an’ın saygınlığına halel getirecek bir durum varsa caiz değildir.

Hasan Taşdelen’in “Kur’an ile Gülmek Kur’an ile Ağlamak” isimli kitabında Kur’an ayetleriyle yapılan nüktelere dair güzel örnekler var. Şu hususu da belirtelim ki bu anekdotların gerçek hayatta yaşanmış olmayıp fıkra kabilinden üretilmiş olmaları da mümkündür. Şimdi bunlardan bazıları ile tebessüm edelim.

İbn İdris anlatıyor: Mahallenin çocukları, bir gün meşhur mecnunlardan Uleyyân’ın peşine takılmış kovalıyormuş. Sonunda Uleyyân geldi; benim içinde bulunduğum evin kapısına dayandı. Hizmetçim bana “Uleyyân içeriye girmek için kapıyı zorluyor; çocuklar peşinde.” dedi. Ben de hizmetçime “Uleyyân’ı hemen içeri al ve kapıyı çocukların yüzüne kapat. Daha sonra Uleyyân’ın önüne yemesi için biraz hurma, güzel yiyecekler ve birkaç da somun koy.” dedim. Hizmetçi, bu yiyecekleri Uleyyân’ın önüne........

© Yeni Şafak