menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ABD ve İsrail’in yeni İran tarifesi

12 0
27.06.2025

ABD’nin yıllardır sürdürdüğü İran’ın nükleer programını sınırlandırma ve nükleer bir güç olmasına izin vermeme çabalarında yeni bir dönem başladı. Varılan ateşkes anlaşmasıyla sona eren 12 günlük savaş süresince ortaya çıkan ABD-İsrail iş birliği, bundan sonra İran’ın nükleer güç olmasını engellemek için yeni formül haline gelebilir. Daha önce Stuxnet saldırısı gibi ABD ve İsrail’in gizli operasyonlarının diplomatik baskıyla desteklenerek İran’ın anlaşmaya zorlanmasına dayanan bir çaba söz konusuydu. En son yaşanan savaşta ise İsrail’in İran’a karşı saldırılarının ABD’yi de askeri çatışmanın içine çekebildiği bir formülün gerçekleşebileceğini gösterdi. Daha önce Amerikan güvenlik müesses nizamının aktörleri bir yandan İsrail’in İran’a saldırılması gerektiği tezine direnirken bir yandan da diplomatik bir anlaşmaya zorlamak için gizli operasyonlara destek verirlerdi. Ancak Washington bu sefer Netanyahu’nun Trump’ı savaşın içine çekmesine mâni olamayarak savaşın daha kapsamlı bir bölgesel savaşa dönüşmemesiyle yetinmek zorunda kaldı.


OYUNUN KURALLARI DEĞİŞTİ

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun ABD’nin İran’a karşı güç kullanarak nükleer güç olmasını engellemesi gerektiği yönündeki lobi çabaları en az otuz yıldır devam ediyor. İran’ı varoluşsal bir tehdit olarak tanımlayan Netanyahu’ya Amerikan güvenlik çevrelerinde ABD’yi savaşa sokma ihtimali yüzünden az da olsa hep bir mesafe koyuldu aslında. Özellikle Kongre üzerindeki etkisini adeta ‘tepe tepe’ kullanmaktan çekinmeyen Netanyahu, Amerika’nın Ortadoğu politikasını İsrail’in güvenliği merkezli inşa etme çabasında önemli başarılar kazandı. İsrail’in niteliksel askeri üstünlüğünün (QME) korunmasına ilişkin 2008’de geçen Amerikan yasası buna verilebilecek önemli bir örnek. ABD, İsrail’in askeri kapasitesini Ortadoğu’daki diğer ülkelerden daha güçlü tutmak konusunda yasal yükümlülük altında. İsrail’e en yeni silahları satan ve düzenli mali yardım da veren ABD bir yandan da BM gibi uluslararası platformlarda ‘İsrail’in avukatlığını’ yapmaya devam etti. Bu hamilik karşılığında Ortadoğu’nun siyasetini yönlendirmek için ‘kolay bulunmaz bir nimet’ kazanan ABD, İsrail’in güvenliği için savaşa girmekten ise imtina etmeye çalıştı. Amerika’nın İran’ı hem İsrail’in operasyonları hem de Rusya ve........

© Yeni Şafak