Kemal Tahir, romanlarıyla edebiyatımızın zirve ismi olmasının yanında fikirleriyle de iz bırakmıştı. Hayatı, yakın tarihimize olduğu kadar bugünümüze de ışık tutuyor.

Kemal Tahir 1910 yılında İstanbul’da doğdu. 1932-1938 yılları arasında gazetecilik, musahhihlik, çevirmenlik gibi işler yaptı. Tan Gazetesi yazı işleri müdürü iken Nazım Hikmet ve Mustafa Börklüce ile tanıştı. 15 Haziran 1938’de, bahriye çavuşu olan kardeşi Nuri Tahir üzerinden ordu mensuplarına Sabahattin Ali’nin hikâye kitaplarını dağıttığı gerekçesiyle Nazım Hikmet’le birlikte tutuklandı, 15 yıl hapse mahkûm edildi. İstanbul, Çankırı, Malatya ve Çorum hapishanelerinde 13 yıl yattıktan sonra Demokrat Parti affıyla hapisten çıktı. Kimse iş vermedi, yazılarını yayınlamadı, arkadaşları terk ettiler, çok sefil günler yaşadı. İlk eşi Fatma İrfan, o hapisteyken boşanmıştı; yeni eşi Semiha Hanım’ın küçük terzilik işleriyle ve çeviri yaparak geçimlerini kıt kanaat sağlıyorlardı. 1955 yılında ilk eserleri “Göl İnsanları” ve “Sağırdere” yayınlandı. Romanları çok ilgi gördü, edebiyat dünyasında artık bir Kemal Tahir fırtınası esiyordu. 1969 yılında bir şaheser olarak “Devlet Ana” romanını yayınladı; ardından Kurt Kanunu ve Yol Ayrımı geldi.

Sağcılar Kemal Tahir’e solcu olduğu için mesafeliydiler.

Solcular ise, ayakları vatan topraklarına sapasağlam bastığı, yerli, Türk tipi, Asya tipi bir sosyalizmi savunduğu için Kemal Tahir’i dışlıyorlardı. Yaşar Kemal’in eşkıyalığı yücelten “İnce Memed”ine karşı yazdığı “Rahmet Yolları Kesti” ve “kerim devlet” anlayışını en güzel şekilde anlatan “Devlet Ana” romanları üzerinden onu devletçi, milliyetçi hatta faşist olarak suçluyorlardı.

1960 sonrasında yekvücut olan sol ve Kemalizm ise Kemal Tahir’i esaslı rejim eleştirilerinden dolayı hedefe aldı. 1934 yılında eski eşi Fatma İrfan’a gönderdiği mektubuna Mustafa Kemal’in fotoğrafını iliştirmiş,

“Bir de Büyük Adamın fotoğrafını gönderiyorum. Kolay........

© Yeni Şafak