Lozan, bu milletin bağımsızlık tapusudur. Hiçbir borcu olmayan, Misak-i Milli hudutları içerisinde bir vatanı olan, yer altı kaynakları kendisine ait üstündeki zenginlik kendine ait bir antlaşmanın metnidir. Hiçbir devletin bunu inkar etmesi mümkün değil. Zaten devletlerin böyle bir iddiası yok…

Lozan Sulh Muahedenamesi, 24 Temmuz 1923'te İsviçre'nin Lozan şehrinde imzalanmıştır.

Nutuk'ta Mustafa Kemal Paşa, konferans görüşmelerinin iki dönem halinde 8 ay devam ettiğini yazar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Belçika, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Yugoslavya arasında imzalanmıştır.

Şartlarına bakarsak:

1- Fransızlarla imzalanan Ankara Anlaşması'nda çizilen sınırlar kabul edilmiştir.

2- Irak sınırı: Musul üzerinde anlaşma sağlanamadığı için, bu konuda İngiltere ve Türkiye hükûmeti kendi aralarında görüşüp anlaşacaklardı.

3- Türk-Yunan sınırı: Mudanya Ateşkes Anlaşması'nda belirlenen şekliyle kabul edildi.

4- Adalar: Gökçeada ve Bozcaada özerk bir yönetime tâbi tutulmak şartıyla (Türkiye anlaşmanın bu maddesini uygulamadı) Türkiye'de, diğer adalar İtalya'ya kaldı.

5- Türkiye-İran sınırı: Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1639'da imzalanan Kasr-ı Şirin Anlaşmasına göre belirlenmiştir.

6- Kapitülasyonlar tamamen kaldırıldı.

7- Savaş tazminatları: İtilaf Devletleri 1. Dünya Savaşı'nda talep ettikleri savaş tazminatlarından vazgeçtiler. Yalnızca, Yunanistan'a Karaağaç bölgesi verildi.

8- Osmanlı'nın borçları: Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan devletler arasında paylaştırıldı.

Türkiye'ye düşen bölümün, taksitlendirme ile Fransız Frangı olarak ödenmesine karar verildi. 45-56. maddeler…

9- Boğazlar: Barış zamanı askerî olmayan gemi ve uçaklar Boğaz'dan geçebileceklerdi.

Boğazların her iki tarafı da askersizleştirilip, geçişi sağlamak için başkanı Türk olan uluslararası bir kurul oluşturuldu ve bu düzenlemelerin Milletler Cemiyeti'nin güvencesi altında sürdürülmesine karar verildi.

Bu hüküm, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile değiştirilmiştir.

10- Yabancı okullar: Eğitimlerine Türkiye'nin koyacağı kanunlar doğrultusunda devam etmesi kararlaştırıldı.

11- Patrikhane: Siyasî yetkilerinden arındırılarak İstanbul'da........

© Yeni Mesaj