menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Özgür Özel bu yazı senin için

34 0
previous day
1929 Dünya Ekonomik Buhranı; 1929 yılında başlayıp 1930'lu yıllar boyunca devam eden ve merkezi Amerika Birleşik Devletleri olmakla birlikte, önce Avrupa'ya ardından da tüm kıtalara yayılarak dünya kapitalist ekonomilerini etkisi altına alan ve uzun dönemler boyunca hissedilecek yıkıcı etkiler yaratan bir krizdir.

Kriz neden ve nasıl meydana gelmişti…

1- Krizin ABD ekonomisindeki şirket tekelleşmelerinin çok yüksek düzeye ulaşması ve ekonominin bir şirketin iflası ile bile sarsılabilecek kırılganlığa erişmesi.

2- Kredi enflasyonu ve kredilerin spekülatif yatırımlara yöneltilmesi, borsadaki spekülasyonların önüne geçmek için aşırı sıkı bir para politikasının devreye sokulması.

3- Faizlerin artması ve üretimin düşmesine yol açılması, bankaların sermaye esaslarını ve rezerv ve kredi oranlarını belirleyen yasaların olmaması.

4- Batık yatırımların artması ve bankaların iflas etmesi, uluslararası bankacılık sistemlerinde bulunan yapısal eksiklikler, klasik liberal teorinin

"bırakınız yapsınlar bırakınız geçsinler" düsturunun özellikle ABD ve İngiltere gibi kapitalist ekonominin küresel düzeydeki temel aktörleri tarafından katıksız uygulanması gibi nedenlerle çıktığının ileri sürülmesi.

5-En görünürdeki sebep ise, uluslararası kapitalizmin üretimini karşılayacak bir talep yetersizliğinin meydana gelmiş olmasıdır.

Krizle birlikte herkes parasını yastık altında saklama yoluna gitmiş, yatırımlar durmuş, işsizlik görülmemiş düzeyde artarak kitlesel boyutlara erişmiş, dünya ölçeğinde fiyatlar düşmüş, üretim daralmış ve inşaat ve madencilik gibi sektörler başta olmak üzere bazı sektörlerde tamamen durma noktasına gelmişti.

İşin bir diğer ilginç yanı ise, tarım ürünleri fiyatlarında `'lara varan düşüşlerin meydana gelmiş olmasıydı.

Peki, o dönemin ülkeleri bütün dünyayı etkisi altına alan söz konusu ekonomik krizin etkilerinden hangi yolu izleyerek kurtulmayı başarabilmiştir?

Elbette ki devlet aygıtının ekonomiye müdahalesi sayesinde ve sonucu olarak bu derin ekonomik krizden çıkılabilmiştir.

Gerçek ekonomi bilgisi ve ilminden yoksun olan çoğu kişinin dikkatini çekmeyen bu çok ilginç gelişme, şu şekilde yaşanmıştır.

ABD'de Roosevelt yönetimi, yaşanan küresel ekonomik krize karşı çözüm olarak, devletin etkin bir şekilde ve düzenleyici bir aktör olması konusunu gündeme getirmişti.

Çünkü neden derseniz; mevcut kapitalist sistem kuramcıları daha ilk başta nerede yanlış yaptıklarını çok iyi bildiklerinden, devletin ekonomiye müdahalesini tek çözüm olarak kavramakta zorluk çekmemişlerdir.

Aynısını İngiltere yapmıştır.

İngiltere'de ise çöküntüye uğramış olan ülke ekonomisini ayağa........

© Yeni Mesaj