menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Özgür Bey peşini bırakmayacağım

57 0
26.08.2025
CHP'nin altı oktan biridir devletçilik ilkesi.

Atatürk'ün ve genç Cumhuriyetin en fazla önem verdiği ilkedir devletçilik.

Cumhuriyet kurulduktan sonra ulu önderimizin en çok üzerinde durduğu konu, iktisadi bağımsızlık konusudur. 1923 yılında ve hatta henüz Lozan'a gidilmeden önce bu mesele Atatürk tarafından ele alınır ve İzmir İktisat Kongresi yapılır. Yapılır yapılmasına ancak, 1929 dünya ekonomik buhranına kadar devletçilik adına pek yol alınamaz.

Atatürk bu tarihe kadar devletçilikten ziyade, özel müteşebbislerin teşvikler yoluyla devreye konulması taraftarıdır. Daha doğrusu Atatürk'e bu yönde rapor verilir ve o da uygular. Ne var ki, 1928 dünya ekonomik buhranı baş gösterdiğinde artık özel müteşebbisin bu büyüklükteki krizin altından çıkamayacağına tam olarak kanaat getirilir ve 1932 yılından sonra tam olarak devletçilik uygulamaları ekonomide kendisini gösterir.

Atatürk liberal sistemin işe yaramadığını ve milli bir ekonominin şart olduğunu çok iyi bilir ve o tarihten sonra bu yönde adımlar atılmaya başlanır. Çünkü bu işin özel müteşebbisle yürümesine bilimsel olarak imkan ve olanak kalmadığı gerçeği, yaşanan tecrübelerle kendisini gösterir.

Devletin ekonomide öncül rol oynamaya başlamasından önce tablo tam olarak şu şekildeydi:

Sermaye birikimi yetersizdir.

Müteşebbis, özellikle millî müteşebbis kıttır.

Finansman güçlükleri vardır.

Milli gelir düşüktür.

Vasıflı iş gücü kıt, vasıfsız iş gücü bakımından işsizlik yaygındır.

Fert başına gelir ve ücretler düşüktür.

Modern üretim ve pazarlama geridir, iktisadi kurumlaşma gelişmemiştir.

Nakdi tasarruflar ile yatırımlar arasındaki dönüşümü sağlayacak kuruluşlar yoktur.

Kısacası Türkiye'nin milli gelir, tasarruf, sermaye birikimi artış hızları düşük, dış ticaret bilançosu sürekli açık vermekte, yapısal olarak güçlü bir milli ekonomi görünümüne sahip bulunmamaktadır.

Buradan hareketle, ekonomiyi onaracak ve düzlüğe çıkaracak bir ekonomik sistem aramak zorunlu olmuştur.

Bu yüzden hem ekonominin yapısını ve sorunlarını daha iyi anlamak hem de bir sistem bulmak amacıyla İzmir İktisat........

© Yeni Mesaj