menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Çıraklıktan açık liseye: Nerede yanlış yaptık?

26 10
27.09.2025
Türkiye bugün genç nüfus açısından büyük bir avantaja sahip. Ancak bu avantaj, yanlış eğitim politikaları ve istihdamdaki yapısal sorunlar nedeniyle giderek dezavantaja dönüşüyor. Dar kapsamlı genç işsizlik oranı  civarında; bu oran Avrupa Birliği ortalamasının neredeyse iki katı. Çalışan gençler ise çoğu zaman asgari ücretle geçinemediği için sürekli yeni arayışlara giriyor. İşte bu boşluk, gençleri sanal bahis, çeteleşme, ahlaki yozlaşma ve madde bağımlılığı gibi risklerin kucağına itiyor.

Eğitim Sistemindeki Kırılma

Türkiye'nin en çok tartışılan eğitim reformlarından biri olan 4 4 4 düzenlemesi, kağıt üzerinde zorunlu eğitimi 12 yıla çıkarmış görünse de, pratikte ciddi sorunlar doğurdu. Özellikle kırsal bölgelerde ve kız çocuklarında ortaöğretimden erken ayrılma oranları yükseldi. TÜİK verileri, düzenlemenin ardından "açık lise"ye yönelimin hızla arttığını gösteriyor. Nitekim 2012'den sonra açık liseye kayıtlı öğrenci sayısı 1,5 milyondan 3 milyona çıktı.

Bu tablo, gençlerin örgün eğitimden koparak denetimsiz, sosyal bağlardan uzak bir sürece itilmesi demek. Akademisyenler Eğribel ve Kılınç'ın (2019) da belirttiği gibi, zorunlu eğitimin kesintili hale gelmesi, mesleki yönlendirmeyi zayıflatmış, gençlerin işgücüne hazırlık becerilerini yetersiz bırakmıştır.

Meslek ve Çıraklık Zincirinin Kopuşu

Eskiden çocuklar, okumak istemediklerinde ya da aileler ekonomik nedenlerle destekleyemediğinde "usta–çırak" ilişkisiyle meslek öğrenirdi. Berber, tesisatçı, kaynakçı, tornacı gibi meslekler bu yolla nesilden nesile aktarılırdı. Ancak 4 4 4 sonrası bu geleneksel........

© Yeni Mesaj