29 Mayıs İstanbul’un fethinin 572’nci yıldönümü… 29 Mayıs 1453/20 Cemaziyelevvel 857
Bursa’nın fethi 1326, Üsküdar’ın fethi 1329, Sofya’nın fethi 1383 (Osmanlıdan ayrılışı 1909), Atina’nın fethi 1458 (Osmanlıdan ayrılışı 1829), Varna 1444, Kosova 1448, Trabzon’un fethi 1461; Konya’nın Osmanlı idaresine geçişi 1465.
TRT uzun süreden beri “Mehmed: Fetihler Sultanı” ismiyle bir dizi yayınlamaktadır. Dizideki şahsiyetler ve olayların anlatımında akademik çalışmalardan ustalıkla faydalanıldığı anlaşılmaktadır. Tarih yazımında kronikler yani vakayinameler, araştırma eserleri önemli yer tutar. Son yıllarda bunlara popüler kültür eserleri olan tarih ders kitapları, popüler tarih kitapları ile romanlar eklenmiştir. Ayrıca kültür endüstrisi içinde yer alan sinema ve dizi filmler epeyce rağbet görmektedir. Bu dönemle ilgili kronik yazarlar Şükrullah, M. Mehmed Neşri, İdris-i Bitlisi, Tursun Bey, Derviş Ahmed Aşiki Paşazade, İbn Kemal, Gelibolulu Mustafa Âli ile Oruç Beğ’dir. Yabancı kronik yazarları M. Dukas, Kritovulos, Y. Francis, G. Tedaldi, Laonikos Chalkokondyles, N. Barbaro ile Sakızlı Leanordo’dur.
Kronikler olay odaklı olarak yazıldığından yazarının kaygılarını, dönemin iktidarının tavırlarını yansıtmaktadır. Dolayısıyla bir Osmanlının bakışı ile Bizanslının aynı olayı benzer şekilde yorumlaması beklenemez. Daha çok Osmanlı kaynaklarında Notaras’ın “İstanbul içinde Türk sarığını görmek Latin serpuşunu görmekten daha iyidir” sözü Bizans halkının Osmanlılara din ve vicdan hürriyetine gösterdiği saygıyı anlatması bakımından önemlidir. (Şimşek, Ahmet; Akbaş, Emel. Fetih ve Fatih Tevarihten Tarihe Popülerden Kültür Endüstrisine. İBB Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü, İstanbul, 2023.) Bu yayında Osmanlı ve Bizans kronikleri arasındaki değerlendirme farklılıkları işlenmiştir. Fatih ve İstanbul’un fethi konusunda akademik........

© Yeni Meram