Kayıplar Komitesi dün sabah (7 Temmuz 2025, Pazartesi) Lefkoşa’da Yeşil Hat üzerindeki Ledra Palas Oteli’nde geniş bir toplantı yaparak 2025-2030 yıllarını kapsayan beş yıllık stratejik planını açıkladı.

Kayıplar Komitesi’nin dün açıklanan beş yıllık stratejik planına göre “Verimlilik arttırılacak, her alanda maliyet etkinliği sağlanacak, proje hızlandırılacak ve kayıp yakınlarıyla daha fazla temas kurulacak…”

Ledra Palas’te düzenlenen toplantıya kayıp yakınları, İki Toplumlu Kayıp Yakınları ve Savaş Mağdurları örgütü Birlikte Başarabiliriz, Şehit Aileleri ve Malul Gaziler Derneği gibi sivil toplum örgütlerinin yanısıra çok sayıda yabancı büyükelçi, Avrupa Birliği’nin Kıbrıs’taki çeşitli projelerinden temsilciler ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı UNDP Kıbrıs temsilcileri katıldı. Toplantıya ayrıca Kayıplar Komitesi’nin yürüttüğü çalışmalarda koordinatör olarak görev alan ve gerek kazılarda, gerek araştırma ve laboratuvarda çalışanlar ve Kıbrıslıtürk ile Kıbrıslırum üyelerin ve Üçüncü Üye’nin asistanları da katıldı. Toplantıya katılan Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade, Kıbrıslırum Üye Leonidas Pandelidis ve Üçüncü Üye Pierre Gentile yapılan sunuşun ardından katılımcıların sorularını yanıtladılar. Toplantıya Kıbrıs’ın iki tarafından medya mensupları ve yabancı medya temsilcileri de katıldı. Toplantıya ayrıca Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade’nin eşi Behiye Müftüzade de katıldı… Salonda ayrıca komite çalışmalarının çeşitli aşamalarını gösteren bir de fotoğraf sergisi açıldı…

PIERRE GENTILE AÇIKLADI…

Kayıplar Komitesi’nin beş yıllık stratejik planını komitenin Üçüncü Üyesi Pierre Gentile açıklarken bu konuda özet bir sunuş yaptı. Geçmiş dönemde yapılan çalışaların pozitif sonuçlarını da özetleyen Gentile, araştırmaların güçlendirildiğini, COVID döneminin aşıldığını, yeni teknolojilerin denendiğini, yeni prosedürler geliştirildiğini kaydetti. Bu yeni prosedürlerden birinin de kuyu kazıları olduğunu anlatan Gentile, yeni yöntemle daha fazla kuyuyu daha hızlı ve daha ucuza kazabildiklerini anlattı. Gentile ayrıca geçmiş dönemde güçlü ortaklıklar da oluşturulduğuna dikkati çekti.

ŞU ANKİ ZORLUKLAR…

Şu anda karşı karşıya olunan zorlukları sıralarken Gentile şunlara dikkati çekti:

*** Gömü yerlerini belirlemekte aradan geçen zaman nedeniyle giderek artan zorluklar… Olayların üzerinden 50 ile 60 yıl geçmiştir. Bunun sonucunda görgü şahitleri 70li veya 80li yaşlardadırlar ve yavaş yavaş göçüp gidiyorlar. Tam yerleri göstermekte zorluklar yaşıyorlar. Bu, belleklerinin zayfılanmasının yanısıra, adadaki topografinin çok değişmiş olması nedeniyle bildikleri yerlerin tanınmaz olmasından da kaynaklanıyor. Kayıplar Komitesi, kaliteli bazı tanıklıklar aldı ancak ilgi duyulan bir bölgede tam yer belirlenemediği için tekrar tekrar kazı yapılmasına yol açtı.

*** Kalıntıların yerinin değiştirilmesi… Kayıplar Komitesi tarafından ortaya çıkarılan çeşitli gömü yerlerinde gömü yeriyle oynanmış ve kalıntılar başka, bilinmeyen yerlere transfer edilmişti. Bunun sonucunda ilgili aileler sevdiklerinden ancak küçük bir parça alıyorlar ya da hiçbir şey alamıyorlar. Kayıp yakınları kayıp şahsın kalıntılarını alarak düzgün bir gömü yapmak için bekliyorlar. Kayıpların bu bekleyişi onların çektikleri acıya önemli oranda duygusal stres katıyor. Bir yerden bir yere taşınmış olan gömü yerleriyle ilgili olarak ne yazık ki bilgi son derece azdır.

*** Karmaşık gömüler: Yaklaşık 900 kadar kayıp şahsın gömü yerlerinin bulunması gerekiyor. Bunların pek çoğunun bir ila dört şahsın gömülmüş olduğu küçük gömü yerlerinde oldukları sanılıyor. Kayıplar Komitesi sık sık derin kuyulardaki gömü yerleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Son olarak yüzeysel gömüler ise insan kalıntılarının uzak yerlere kadar saçılmasına neden olmuştur.

*** Sağlık ve güvenlik riski yaratan yerlerdeki çalışmalar… Böylesi karmaşık ve zorlu çevrelerde çalışma yürütmek, lojistik ve planlama için hazırlıklar gerektirir, aynı zamanda Kayıplar Komitesi bilim insanlarına da çeşitli riskler getirir. O nedenle bu operasyonların sağlık ve güvenlik bakımından güvenli biçimde yönetilmesi son derece önemlidir. Kayıplar Komitesi ekipleri olası gömü yerlerinin bulunduğu ve asbest kalıntılarıyla dolu ve zaman zaman patlamamış mühimmat bulunan noktalarda kazı yapmak durumunda kalıyorlar.

Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Hakkı Müftüzade, Kıbrıslırum Üyesi Leonidas Pandelidis ve Üçüncü Üye Pierre Gentile, basın toplantısında...

*** Karışık ve karmaşık vakaların kimliklendirilmesi ve diğer genetik zorluklar… Kayıplar Komitesi’nin antropoloji laboratuvarında incelenen pek çok kayıp şahsa ait kalıntılar, karışık kalıntılar olup karmaşık vakalardır, çoğunlukla yüksek derecede özelleştirilmiş analitik teknikler gerektirir bunların analizi. Bunun da ötesinde bu karışık vakalar, analizin hızına sınır getirip kimliklendirme oranını da düşürür. Aynı zamanda DNA testlerinin maliyetini de arttırır, bu kalıntıları bağlantılı kılmak için…

*** Kimliklendirilemeyen kalıntılar… Yıllar içerisinde Kayıplar Komitesi’nin ilgili olduğu dönemler içerisinde ölmüş düzinelerce insan kalıntısı bulunmuş ancak normal........

© Yeni Düzen