Lefkoşa’nın güneyinde yer alan Silihtar Su Kemeri, bir dönem su sıkıntısı yaşayan Lefkoşa’ya su taşıyan en önemli yapılarındandı.

Kıbrıs’taki en eski su kemeri olup, Mağusa Kapısı yakınlarında yer alan bu kemer, 18’inci yüzyılda inşa edilmiş ve dağlardan Lefkoşa’ya suyu taşıyan sistemin, günümüzde de ayakta durmayı başarabilen parçalarıdır.

***

Kuzey’de Girne Kapısı’ndan, doğuda Mağusa Kapısı’na kadar uzanan, taştan kemerli yapı, kentin iç kesimlerinde bulunan birçok çeşmeye su sağlıyordu. Bu çeşmeleri kullanan Lefkoşa sakinleri de su ihtiyaçlarını karşılayabiliyorlardı.

***

Su kemerinin bu bölümü, dönemin Osmanlı valisinden sonra “Silahtar Kemeri” olarak da anılmıştır.

Özel bir binanın yıkımı sırasında, bu eski su kemerinin bitişikteki daha yeni bir yapının içinde gizlenmiş on bir kemeri daha ortaya çıkarıldı.

Çıkarılan bu kemerler, zaman içerisinde bozulma gösterdiğinden, hızlıca hazırlanan bir restorasyon programı uygulandı.

Lefkoşa Master Planı projesi içinde, anıt yapıların restorasyonu, çevre düzenlemesi, altyapı çalışmaları, yürüyüş yolları ve iyileştirme çalışmaları yapıldı.

***

Araştırmacı-yazar Tuncer Bağışkan, Silihtar Kemeri ile Lefkoşa’ya gelen Silihtar Suyu ile ilgili notlarında şunları yazmıştı:

“Lefkoşa’nın ikinci su kaynağı ‘Silihtar’ (‘Silâhtar’) adlarıyla bilinmektedir. Bu vakfın 1801-1803 yılları arasında Kıbrıs muhassılı (valisi) olduğu iddia edilen Silahtar Hacı Hüseyin Ağa tarafından kurulduğu öne sürülmüştür. Ancak 1801-1803 yılları arasında Kıbrıs muhassılının Silahtar Mehmet Paşa, 1805-1809 yılları arasında ise Silahtar Hacı Hüseyin Ağa olduğu bilindiğinden, öne sürülen iddianın tartışmalı olduğu izlenimi edinilmektedir.

Silahtar Suyu ile ilgili olarak bugüne kadar herhangi bir vakıf kaydına rastlanmamıştır. Buna karşın Lefkoşa Silihtar mahallesinin eski çeşmesine ait mermer yazıtta, bu çeşmenin 1211 H (1796/97) yılında Kıbrıs Muhassılı Silahtar Mustafa Ağa tarafından hayır amacıyla yaptırıldığı kayıtlıdır.

Şimdilerde tamamen kurumuş olan Silihtar su kaynağı Lefkoşa’nın yaklaşık 1 mil (1.6 km) kadar güneyindeki Cikko Manastırı Medoşu ile Ayii Omoloyitadhes bölgeleri........

© Yeni Düzen